सवारी चालक अनुमति पत्रमा नयाँ व्यवस्था, ८० प्रतिशतसम्म परीक्षार्थी उत्तीर्ण हुनसक्ने

काठमाडौं, माघ ४ –  नयाँ यातायात व्यवस्थापन कार्यविधि लागू भएपछि सवारी चालकपत्रको प्रयोगात्मक (ट्रायल) परीक्षामा सहभागी ६० देखि ८० प्रतिशतसम्म परीक्षार्थीले चालक अनुमतिपत्र प्राप्त गर्ने भएका छन् ।

यातायात व्यवस्था विभागले लागू गर्न लागेको यातायात व्यवस्थापन कार्यविधिको निर्देशिका–२०६० को दफा १२.९ को लिखित परीक्षा सञ्चालन र १२.१४ को प्रयोगात्मक परीक्षा र अन्तिम नतिजा प्रकाशनसम्बन्धी संशोधनले यस्तो व्यवस्था गर्न लागेको हो । कानुनी व्यवस्था संशोधन भएसँगै सवारी चालक अनुमतिपत्रका लागि सहभागी हुने ६० देखि ८० प्रतिशत परीक्षार्थी लाभान्वित हुने विभागले प्रक्षेपण गरेको छ ।

विगतमा प्रयोगात्मक परीक्षामा शतप्रतिशत ल्याएमा मात्र उत्तीर्ण हुने व्यवस्था रहेकोमा सवारी चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) का लागि तयार पारिएको संशाोधित कार्यविधिअनुसार प्रयोगात्मक (ट्रायल) परीक्षामा ६० अंक ल्याए पुग्छ भने लिखितमा पुरानै व्यवस्थाअनुसार ५० प्रतिशत अंक ल्याए पुग्छ । लिखितमा समेत सहज बनाउँदै विभागले एक आर्थिक वर्षमा एक हजार प्रश्न परीक्षा अगावै सार्वजनिक गर्ने पनि जनाएको छ ।

ट्रायल परीक्षामा सहभागीले प्रयोगात्मकतर्फ ६० अंक ल्याए सवारी अनुमतिका लागि योग्य हुने गरी कार्यविधि संशोधन गर्ने प्रस्ताव गरिएको छ । यसबाट परीक्षामा कुल सहभागी ८० प्रतिशतसम्म उत्तीर्ण हुनसक्ने भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयमा प्रस्ताव गरिएको यातायात व्यवस्था विभागका महानिर्देशक गोगनबहादुर हमालले बताए । “मुख्य (मेजर) र सामान्य (माइनर) मा वर्गीकरण गरेर माइनर टेस्टमा पास नभए पनि अंकभार दिँदा परीक्षार्थीले ६० अंक ल्याएमा सवारी चालक अनुमति पत्रका लागि योग्य हुनेछ,” उनले भने, “नयाँ मापदण्ड लागू भएसँगै ट्रायलमा ६० देखि ८० प्रतिशत परीक्षार्थी पास हुने हामीले अनुमान गरेका छौं ।”
प्रस्तावित संशोधनमा उकालो ओरालोमा रोक्नुपर्ने, ट्राफिक लाइट परीक्षण, यू टर्नलगायतलाई मुख्यभित्र राखिएको छ भने साइट लाइट बाल्नु पर्ने रेखांकनमा छुनेलगायतलाई सामान्यमा राखिएको छ ।

अब हुने परीक्षामा विभागले सबै प्राविधिक पक्षको आधारमा कुल अंकभार व्यवस्था भएपछि ट्रायलका लागि सहभागी परीक्षार्थीले तोकिएको अंकभार पाउनेछन् । हाल सबै प्यारामिटरमा कुनै त्रुटि नगरी ट्रायलमा सहभागी परीक्षार्थीले मात्र अनुमतिपत्र पाउने गरेका थिए ।

अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यासलाई समेत हेरेर माइनर प्यारामिटरमा छुट दिने गरी मापदण्ड ल्याउन लागिएको विभागको भनाइ छ । अहिले सानो त्रुटि हुँदा पनि परीक्षार्थी फेल हुने कारणले कुल सहभागीमध्ये २५ देखि ३० प्रतिशतमात्र ट्रयालमा पास हुने गरेको महानिर्देशक हमाल बताउँछन् । उनका अनुसार, नयाँ व्यवस्थासँगै कार्यालयमा रहेका सेवाग्राहीको भीड कम तथा प्रशासनिक र जनशक्ति व्यवस्थापनमा सहज भई सेवाग्राहीले समयमै सेवा पाउने छन् ।

कोरोनाका कारण लामो समय चालक अनुमतिपत्र रोकिँदा सेवाग्राहीको भीड बढेर गएको छ भने सवारी चालक अनुमतिपत्र लिनका लागि हुने भीड र अव्यवस्थित सेवा प्रणालीले गर्दा बिचौलीया हावी हँुदा सेवाग्राहीले सास्ती बेहोर्नु परेको छ । विभागले प्रस्ताव गरेको कार्यविधि निर्देशिका संशोधनको दफामा मन्त्रालयले सैद्धान्तिक सहमति प्रदान गरेसँगै आगामी ३ महिनाभित्र नयाँ चालक अनुमतिपत्र मापदण्ड लागू हुने विभागका निर्देशक डा. लोकनाथ भुषाल बताउँछन् । “योसँगै नयाँ मापदण्डले सवारी अनुमतिपत्रमा मौलाएको बिचौलिया विकृति हट्ने, सेवाग्राहीले सहज सेवा पाउने र यातायात क्षेत्रको समस्या हट्ने छ,” डा. भुषालले भने, “नयाँ मापदण्डअनुसार सबै वर्गको सवारी अनुमतिपत्र लिनेलाई यो नियम लागू हुनेछ । उनकाअनुसार, यो प्रणालीअनुसार कमै परीक्षार्थी अनुत्र्तीण हुने र पास नभएका परीक्षार्थी अर्काे पटकको परीक्षामा उत्तीर्ण हुन सक्नेछन् । नयाँ मापदण्डबारे जानकारी गराउन र परीक्षा सञ्चालन गर्न मातहतका कार्यालय र सम्बद्ध कर्मचारीलाई प्रशिक्षण दिने कार्यक्रम पनि विभागले राखेको छ ।

विभागले विगतमा अनुमति पत्रका लागि निवेदन दिने कोटा सीमित भए पनि अब भने विभागले प्रतिसातामा २० हजार आवेदन लिनसक्ने सफ्टवेयर विकास गरेको छ । आगामी सातादेखि यो कार्यान्वयनमा आउने विभागले जनाएको छ । यस्तो सेवा उपत्यकाका चारसहित देशभरका १७ यातायात कार्यालयमा लागू हुनेछ । विभागकाअनुसार, प्रतिसेकेण्ड एक हजारले अनलाइनमार्फत आवेदन दिनसक्ने गरी व्यवस्था मिलाइएको छ ।