निजगढ विमानस्थल निर्माण गर्ने जग्गाको विकल्प खोजौं : वातावरणरविद्, प्रस्तावित स्थलबाट दायाँ बाँया हुँदैन : पर्यटनमन्त्री 

भदौै २० काठमाडौं । सरकारले निगजढ विमानस्थल निर्माणको मोडालिटीका बारेमा छलफल गरिरहेको समयमा निजगढ विमानस्थलको विकल्प खोज्न केही वातावरणविद्हरुले आग्रह गरेका छन् । उनीहरुले प्रस्तावित बाराको निजगढ जैविक विविधतायुक्त ठाउँ भएकाले विमानस्थल निर्माणका लागि अन्य विकल्प खोज्नु पर्नेमा जोड दिएका हुन् ।

नेपाल वातावरण पत्रकार समूहले निजगढ विमानस्थलसम्बन्धी तयार पारेको मिडिया प्रतिवेदन सार्वजनिक कार्यक्रममा उनीहरुले विमानस्थल सम्बन्धी वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन प्रतिवेदन (इआइए) विमानस्थल निर्माणका सबै पक्ष समेटेर तयार नपारिएको दावी गरेका छन् ।

वातावरणविद् प्रभु बुढाथोकीले विमानस्थलको आवश्यकता भन्दा पनि कहाँ बनाउने भन्ने विषय छलफलको विषय भएको बताए । उनले  जैविक विविधताको पाटोबाट विमानस्थललाई अन्यत्र बनाउन सक्ने सम्भावना रहेकाले त्यसतर्फ सोच्न सरकारलाई आग्रह गरे ।

वातावरणविद् बटुकृष्ण उप्रेतीले अहिले आएको इआइए विमानस्थलको इआइए रिपोर्ट नै नभएको बताउँदै त्यसलाई विमानस्थलको इआइए रिपोर्ट भनेर काम गर्न नमिल्ने दाबी गरे । उनले अहिले भनिएको एआइएमा धेरै त्रुटिहरू रहेकोले पुनः एआइए गर्नु पर्ने बताए ।

वन तथा वातावरण विज्ञ आनन्द भण्डारीले निजगढमा पनि दुई वटा खोला र पर्सा निकुञ्ज नजिकै हुँदा पनि निर्माणको लागि उपयुक्त छ भन्नु विरोधाभाषपूर्ण भएको टिप्पणी गरे ।

वरिष्ठ पूर्व क्याप्टेन प्रचण्ड जंग शाहले जुन देशसँग आफैँले विमानस्थल निर्माण गर्ने पूर्वाधार छैन त्यस्तो अवस्थामा दक्षिण एशियाकै सबै भन्दा ठूलो विमानस्थल बनाउछौँ भन्नु काल्पनिक कुरा भएको टिप्पणी गरे ।

दायाँ बाँया हुँदैन : पर्यटनमन्त्री 

वातावरणविद्हरुको प्रतिक्रिया पछि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री योगेश भट्टराइले प्रस्तावित ठाउँमा विमानस्थल बनाउने विषयमा दायाँ बायाँ नहुने बताए । उनले वातावरणीय क्षति कसरी कम गर्ने भन्ने बाहेक यता–उता नहुने बताए ।

‘जैविक विविधिता संरक्षण सरकारको पनि चासोको विषय हो । यसमा हामी संवेदनशील छौं । यस विषयमा वातावरणसंरक्षणकर्ता तथा बुद्धिजीवीहरुले सरकारलाई उत्तेजित गराउने प्रयास गरेपनि  हामी उत्तेजित हुँदैनौं ,’ उनले भने । अहिले केही बुद्धिजीवीहरु विमानस्थल निर्माणका क्रममा धेरै रुख काटिने भयो भन्दै विरोध गर्दै हिँडेको बताउँदै उनले स्थलगत अध्ययन गरेर कति काट्ने वा नकाट्ने भन्ने विषयमा छलफल गरी निर्णयमा पुग्ने सकिने बताए ।

निजगढको विषयमा अन्तरराष्ट्रिय फोरममा पनि प्रश्न आएमा जवाफ दिन तयार रहेको बताए । ‘प्रसंग नै नभएको विषय सगरमाथाको विषयमा प्रधानमन्त्री आफैले अन्तरराष्ट्रिय मिडियामा जवाफ दिनु भयो । निजगढका लागि पनि जवाफ दिउँला ।’ वातावरण पत्रकार समूहले तयार पारको प्रतिवेदनमा स्वीकृत वातावरण प्रभाव मूल्याङकन (ईआईए)को पूरक अध्ययन गर्न सुझाव दिइएको छ । विमानस्थल निर्माणका लागि विदेशीको मुख ताक्नुभन्दा स्वदेशी लगानीमै अघि बढाउन र  विमानस्थल निर्माणका लागि ईआईएमा ८ हजार हेक्टर जमिन आवश्यक पर्ने भनिएकोमा त्यसको समीक्षा गरेर १ हजार ३ सय हेक्टर मात्र जमिन भए पुग्ने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
-आर्थिक अभियान