ब्याजको लोभमा पर्दा यहाँका ५३ जनाको दसैं बिग्रियो

(दाङ) — ब्याजको लोभमा पर्दा यहाँका ५३ जनाको दसैं बिग्रिएको छ । नारायणपुरस्थित देवः विकास बैंक शाखा कार्यालयमा भएको रकम हिनामिनामा ५३ जना मुछिएका छन्न। मासिक सयकडा ३ प्रतिशतका दरले ब्याज पाउने लोभमा शाखा प्रमुख समिर बुढाथोकीलाई मोटो रकम ऋण दिएका ग्राहक अहिले बिलखबन्दमा परेका हुन्न।
बुढाथोकीले बैंकका जिम्मेवार व्यक्तिसँग मिलेर जग्गामा लगानी गर्न थालेको भन्दै विभिन्न व्यक्तिबाट करोडौं ऋण लिएका थिए ।

तीमध्ये अधिकांशले ऋण दिएको कागजातसमेत बनाएका छैन । विश्वासका आधारमा नगद रकम दिएका व्यक्तिहरूले फिर्ता पाउँदा बैंक खातामार्फत पाउने गरेका थिए । बुढाथोकीले सम्बन्धित व्यक्तिको खातामा ऋण लिएको रकम हालिदिने गरेका थिए । बुढाथोकीले लिएको प्रमाण नहुँदा र व्यक्तिको खातामा बैंकको ठूलो रकम जम्मा भएको देखिँदा सबै अनुसन्धानको दायरामा आएका छन्न।

बुढाथोकीले बैंकमा नक्कली ऋणी खडा गरी रकम निकालेको र उक्त रकमबाट नै आफ्नो ऋण तिरेको देखिएको छ । बुढाथोकीले व्यक्तिको खातामा ठूलो रकम जम्मा गरिदिएको र उक्त रकम व्यक्तिले चेक काटेर निकालेको देखिएपछि ठगीमा उनीहरू पनि संलग्न रहेको प्रहरीको आशंका छ । यसका आधारमा प्रहरीले ५३ जनालाई खोजिरहेको छ । त्यसमध्ये चार बैंक कर्मचारीसहित ११ जना अहिले प्रहरी नियन्त्रणमा छन।

उनीहरूका सबै खाता बन्द भएका छन । एकातिर विश्वासका आधारमा ऋण दिएर फस्ने र अर्को्तिर थुनामा बस्नुपर्ने भएपछि ऋण दिने व्यक्तिको दसैं दसा बनेको छ । ‘बैंक प्रमुख समिरलाई हामीले २० लाख रुपैयाँ सापटी दिएका थियौं । पाँच लाख रुपैयाँ हाम्रो खातामा आयो । अझै १५ लाख पाउन बाँकी छ,’ घोराही उपमहानगरपालिका–१० नारायणपुरकी भक्ति पौडेलले भनिन्,’ एकातिर पैसा फसेको छ, अर्को्तिर अनाहकमा थुनामा पर्नुपरेको छ ।’

अहिले दसैंको बेला घरमूली प्रहरी हिरासतमा भएपछि परिवारमा चिल्लिबिल्ली भएको पौडेलले बताइन् । उनका श्रीमान् मतकुमार पौडेल थुनामा छन। ‘सबै बैंक खाता बन्द छन। भएको पैसा पनि बैंकमा थियो । अब दसैं कसरी मनाउने भन्ने समस्या भएको छ,’ उनले भनिन्, ‘घरमूली थुनामा, हामीहरू कसरी दसैं मनाऔं ! चिनजानका आधारमा पैसा सापटी दिँदा अहिले दुःख पाइयो ।’

नारायणपुरकै वसन्ता डीसीलाई पनि दसैं कसरी मनाउने भन्ने चिन्ता छ । श्रीमान् झगबहादुर डीसी थुनामा छन। उनले बुढाथोकीलाई विभिन्न समयमा गरी १ करोडभन्दा बढी रकम ऋण दिएका थिए । ‘बैंकका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतसहित मिलेर कोहलपुरमा ठूलो क्षेत्रफल जग्गा किन्न थालेको भनेर हामीलाई अनुरोध गरे,’ वसन्ताले भनिन्, ‘जग्गा बेचेको पैसा थियो । बैंक प्रमुखले नै भनेपछि विश्वास मानेर दियौं तर आज यो अवस्था भोग्नुर्पयो ।’

बुढाथोकीले दुई वर्षअघि उक्त रकम लिएका थिए । रकम लिएपछि बुढाथोकीले पटकपटक आफ्नो खाताको चेक काटेर दिएका थिए तर उक्त खातामा पैसा थिएन । ‘पैसा नभएको खाताको चेक दिए । पछि रकम माग्दा मिलाउँदै छु भनेर टार्दै आए,’ वसन्ताले भनिन्, ‘अन्त्यमा यसरी फसाए । अहिले एकातिर ठूलो रकम फस्यो, अर्को्तिर जेल बस्नुपर्ने अवस्था आयो ।’

बुढाथोकीले झगबहादुरलाई ०७४ चैत ३० मा ३६ लाख र ३१ लाख ५० हजारका दुईवटा चेक दिएका थिए तर ती चेकबाट पैसा निस्किएन । पहिलो कुरा त खातामा पैसा थिएन, दोस्रो कुरा यति ठूलो रकम एकसाथ निकाल्न पाइँदैन तैपनि उनले चेक काटेर दिन छोडेनन् । ०७५ माघ १५ मा ९ लाख, माघ १६ मा १८ लाख, ०७६ जेठ १९ मा ४ लाख र ५ लाखका चेक दिए । ‘ती सबै चेकबाट पैसा निकाल्न सकिएन । खातामा पैसा थिएन । खातामा हाल्दै छु भनेर हामीलाई अल्झाइरहे,’ वसन्ताले भनिन्, ‘अन्त्यमा ०७५ असोज १९ मा खातामा २० हजार जम्मा गरिदिएको छु भनेर खबर गरे । त्यही रकमले गर्दा अहिले ठगीमा मिलेमतो गरेको आरोप खेप्नुपरेको छ ।’

यही तरिकाले ५३ जनालाई बैंक ठगीको आरोप लागेको छ । बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतलगायतलाई पक्राउ नगरी प्रहरीले ग्राहकलाई मात्रै दुःख दिइरहेको घोराहीकी सीता गुप्ताले बताइन। उनका श्रीमान् वीरेन्द्र गुप्ता पक्राउ परेका छन। उनले बुढाथोकीलाई २५ लाख बढी ऋण दिएको बताइन्न । ‘हाम्रो खातामा पैसा देखेपछि घरमा पटकपटक आएर पैसा मागेन । धेरैपटक आएपछि श्रीमान्ले दिनुभयो,’ उनले भनिन्, ‘पछि पैसा हाम्रो खातामा फिर्ता गरिदिएका कारण थुनिनुपरेको छ । हामीलाई मात्रै किन दुःख दिने ! बैंकका जिम्मेवार मानिसलाई किन पक्राउ गरिँदैन !’

तत्कालीन शाखा प्रमुख बुढाथोकीले बैंककै जिम्मेवार पदाधिकारी र सञ्चालकका लागि भनेर व्यक्तिबाट ऋण लिएका थिए । समयमै ऋण तिर्न नसकेपछि उनले बैंकमा नक्कली नामहरू ऋणीका रूपमा दर्ता गरी बैंकको १७ करोड ९९ लाख ९० हजार रुपैयाँ निकासा गरेका थिए । उक्त रकम नै उनले ऋण लिएका व्यक्तिका खातामा हालिदिएका थिए । बैंकको ठूलो रकम व्यक्तिका खातामा हालेको र व्यक्तिले चेक काटेर निकालेको देखिएपछि अनुसन्धानमा उनीहरू पनि तानिएका छन ।

बैंकको रकम हिनामिना गरेको अभियोगमा भदौ ३ गते शाखा प्रमुख बुढाथोकी पक्राउ परेका थिए । उनको बयानका आधारमा भदौ १५ मा अन्य व्यक्ति पक्राउ परेका हुन । तीमध्ये घोराही–१० का ४७ वर्षीय वसन्तबहादुर बस्नेत, २६ वर्षीय अर्जुन बस्नेत, ४५ वर्षीय झगबहादुर डीसी, ५४ वर्षीय मतकुमार पौडेल, घोराही–१५ का ३८ वर्षीय वीरेन्द्रकुमार गुप्ता, घोराही–१० का ४५ वर्षीय सक्टुराम गुप्ता र घोराही–१४ का ३१ वर्षीय विजयकुमार गुप्ता अझै प्रहरी हिरासतमा छन्न । यसैगरी शाखा प्रमुख बुढाथोकीका साथै बैंकका वरिष्ठ प्रबन्धक अनिलकुमार न्यौपानेसहित चार कर्मचारी पनि थुनामा छन । घोराही उपमहानगरपालिका–१० नारायणपुर निवासी ३० वर्षीय बुढाथोकीले नारायणपुरस्थित शाखामा प्रमुख रहेका बेला ३६ जना नक्कली ऋणी खडा गरी रकम हिनामिना गरेको प्रहरीले जनाएको छन । उक्त रकम थप ५५ जनाको खातामा हालेर त्यसबाट चेक काटी निकालेको देखिएपछि अन्यलाई पनि पक्राउ गरी अनुसन्धान थालेको प्रहरीले जनाएको छन ।

घटनामा संलग्न सबैलाई नियन्त्रणमा लिएर अनुसन्धान गरिरहेको जिल्ला प्रहरी प्रमुख एसपी जनक भट्टराईले बताए । ‘निर्दोषहरू पर्दैनन् । दोषीलाई मात्रै कारबाही हुन्छ । अनुसन्धानका क्रममा ठगीमा संलग्न देखिनेहरू नियन्त्रणमा परेका छन्,’ उनले भने, ‘बैंकका जिम्मेवार व्यक्ति र अन्य संलग्नहरू पनि अनुसन्धानको दायरामा आउँछ ।’ बुढाथोकी तत्कालीन वेस्टर्न डेभलपमेन्ट बैंकमा कार्यरत थिए । अहिले उक्त बैंक देवः विकास बैंकमा गाभिएको छ । बुढाथोकी रकम हिनामिनापछि फरार भएका थिए । उनलाई लुकिछिपी बसिरहेको अवस्थामा लमहीबाट पक्राउ गरिएको थियो ।

विश्वास गुम्दै
देवः विकास बैंकको नारायणपुर शाखामा ठूलो रकम हिनामिना भएपछि बैंकप्रतिको विश्वास गुम्दै गएको छ । शाखा प्रमुखले करिब १८ करोड रकम हिनामिना गर्दा पनि बैंक प्रशासनले किन समयमै नियन्त्रण गर्न सकेन भन्ने प्रश्न उब्जिएको छ । ‘दुई लाख मात्रै ऋण स्वीकृत गर्ने अधिकार पाएको शाखा प्रमुखले १८ करोड निकासा गर्दासम्म किन कसैले चासो दिएन,’ नारायणपुरका कांग्रेस नेता दीपक पाण्डेले भने, ‘यो काम बैंकका जिम्मेवार व्यक्तिहरू संलग्न नभई सम्भव नै छैन । उनीहरूलाई अनुसन्धानको पहिलो आधार बनाउनुपर्छ ।’

शाखा प्रमुख बुढाथोकीले बैंक खातामा जसले बढी पैसा राखेको छ, त्यसलाई घरमै गएर भेट्ने र ऋण माग्ने गरेको देखिएको छ । बैंकमा भन्दा व्यक्तिगत लगानी गर्दा बढी ब्याज आउने लोभ देखाएपछि खातावालहरू ऋण दिन तयार भएको देखिन्छ । ‘हामीलाई घरमा गएर धेरैपटक ऋण दिन अनुरोध गरिएको छ । बैंकको जिम्मेवार व्यक्तिले मागेपछि हामीलाई पनि विश्वास लाग्यो,’ नारायणपुरका कुलराम बस्नेतले भने, ‘चार वर्षदेखि यस्तो कारोबार भइरहेको छ । ऋण लिएको पैसा हाम्रो खातामा जम्मा गरिदिँदा हामीलाई दोषी बनाइएको छ । बैंकले यत्रो वर्षसम्म के र्हेयो !’

नारायणपुर शाखामा हिनामिना भएको जानकारी पाएपछि बैंकले गत असार २५ गते वरिष्ठ प्रबन्धक न्यौपानेको संयोजकत्वमा उपप्रबन्धक राजेन्द्र न्यौपाने, वरिष्ठ अधिकृत दिनेशचन्द्र पौडेल र आईटी अधिकृत विनोद डाँगी सदस्य रहेको चार सदस्यीय छानबिन समिति गठन गरेको थियो । समितिले छानबिनमा ठगी भएको ठहर गर्दै प्रतिवेदन बुझाएको तर उक्त प्रतिवेदनमा तत्काल कारबाही नथालिएको समितिका संयोजक अनिलका बुबा प्रेमबहादुर न्यौपानेले बताए ।

‘मेरो छोराले रकम हिनामिना भएको प्रतिवेदन देवः विकास बैंकको केन्द्रीय कार्यालयमा पठाउन खोज्दा घोराहीमा रहेका तत्कालीन प्रमुख कार्यकारी अधिकृत खिमबहादुर डीसीले रोक्न खोजे,’ उनले भने, ‘यस विषयमा आन्तरिक विवाद भयो । नमानेर छोराले प्रतिवेदन पठाइदिएपछि मात्रै घटनाबारे तथ्य बाहिर आएको हो ।’ अहिले अनिल थुनामा छन ।

अहिले बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतसहित अन्य सबै जिम्मेवार पदाधिकारी लुकेर बसेको र अन्य तल्लो तहका कर्मचारी तथा सर्वसाधारणले दुःख पाएको न्यौपानेले बताए । ‘जिम्मेवार व्यक्ति लुकेर बसेका छन। कोही पनि सम्पर्कमा छैन । केही गल्ती नगरेका व्यक्ति पक्राउ परेका छन । छानबिन गरेर हिनामिना भएको छ भन्ने कर्मचारी थुनिएका छन्,’ उनले भने, ‘ऋण दिएका सर्वसाधारणका नाममा पनि पक्राउ पुर्जी जारी भएपछि भागाभाग भएको छ । चाडपर्वमा चिल्लीबिल्ली भएको छ । यसको सबै जिम्मेवारी बैंकले लिनुपर्छ ।’
-कान्तिपुर