एनसेल र धुलिखेल अस्पतालको टेलिमेडिसिन कार्यक्रम स्वास्थ्य सेवा प्रणालीको डिजिटल रूपान्तरणमा क्रान्ति

काठमाडौं । एनसेल र धुलिखेल अस्पतालसँगको सहकार्यमा सञ्चालनमा रहेको एनसेल टेलिमेडिसिन र स्वास्थ्य सूचना कार्यक्रम देशको स्वास्थ्य सेवाको पहँुच प्रदान गर्ने पद्धतिमा एउटा कोशेढुङ्गा र क्रान्ति नै सावित भएको छ । यो कार्यक्रमको सफलतासँगै बागमती प्रदेश सरकारले पनि टेलिमेडिसिन सेवालाई अन्य अस्पताल र स्वास्थ्य केन्द्रमा पनि लागू गरेको छ ।

एनसेलले आफ्नो व्यावसायिक सामाजिक उत्तरदायित्व (सीएसआर) पहल अन्तर्गत सन् २०१९ मा प्रविधि तथा तथ्याङ्कमा आधारित स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने विधि अपनाई ग्रामीण, दुरदराजका सेवाबाट बञ्चित समुदायहरूलाई गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने उद्देश्यका साथ यो कार्यक्रम सुरू गरिएको थियो । पहलको कार्यान्वयनसँगै ग्रामीण भेगका १५,००० भन्दा बढी घरधुरीका ८० हजार भन्दा बढी स्थानीयवासीहरूले गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवाको सहज पहुँच पाएका छन् ।

सिन्धुपाल्चोकको मानेखर्क, खोलुखुम्बुको डोर्पु, नुवाकोटको थाङ्गसिन र काभ्रेपलाञ्चोकको बोल्डेमा रहेका धुलिखेल अस्पताल अन्तर्गतका चार सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरू मार्फत कार्यक्रम सञ्चालनमा रहेको छ । स्थानीयहरूले दीर्घ रोग, नसर्ने रोग, सरुवा रोग लगायतका रोगहरूको उपचार सेवा पाइरहेका छन् ।

‘यो कार्यक्रमले हामीले समुदायको विकासमा कसरी योगदान पुर्याएका छौं भन्ने उजागर गर्दछ । यहाँ म ‘हामी तपार्इंकै लागि’ भन्ने हाम्रो ब्रान्ड थिम पुन: दोहोर्‍याउन चाहन्छु । यसको अर्थ एनसेल नेपाल र नेपालीको सेवा र विकासमा योगदान पुर्याउन प्रतिवद्ध छ,’ एनसेलका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत तथा प्रबन्ध निर्देशक जाब्बोर कायुमोभले भने, ‘डिजिटल राष्ट्र निर्माण र इको–सिस्टमको रूपान्तरणमा योगदान पुर्‍याउँदै, प्रविधि र डाटामा आधारित स्वास्थ्य सेवा विधिहरू प्रयोग गरी गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवामा पहुँच सुनिश्चित गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न पाउँदा अत्यन्तै खुसी छौं ।’

यो कार्यक्रमको छुट्टै र नौलो विशेषता भनेको व्यक्तिगत स्वास्थ्य कार्यक्रम अर्थात् पर्सनलाइज्ड हेल्थ प्रोग्राम (पीएचपी) हो । जमअन्तर्गत कार्यक्रम सञ्चालन भएका क्षेत्रका जन समुदायका स्थानीयहरूले व्यक्तिगत स्वास्थ्य सेवा पाउँछन् । सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरूले त्यहाँका स्थानीय मानिसहरूको स्वास्थ्यसम्बन्धी नियमित जाँच र समयमा नै आवश्यक स्वास्थ्य उपचार गर्दछन र साथै उनीहरूको स्वास्थ्यमा सुधार गर्नका लागि तथ्याङ्कमा आधारित भई आवश्यक कार्यहरू पनि गरिन्छ ।

एनसेलको धुलिखेल अस्पतालसँगको यो संयुक्त पहलले देशको स्वास्थ्य क्षेत्रमा एक महत्वपूर्ण छाप छोड्न सफल भएको छ । धुलिखेल अस्पतालका अनुसार काभ्रेको धुलिखेल नगरपालिका र पाँचखाल नगरपालिकाले पीएचपीलाई रेप्लिकेट गरेका छन् भने अन्य नगरपालिकाहरूले यसको कार्यान्वयन गर्न चासो राखेका छन् । यसैगरी, चारवटा सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरूमा टेलिमेडिसिन सेवाको सफल सञ्चालनपछि बाग्मती प्रदेश सरकारले धुलिखेल अस्पतालसँगको सहकार्यमा दुईवटा ग्रामीण अस्पताल र तीनवटा स्वास्थ्य केन्द्रमा टेलिमेडिसिन सेवाको सोही मोडललाई कार्यान्वयनमा ल्याएका छन् ।

धुलिखेल अस्पतालका पब्लिक हेल्थ एन्ड कम्यूनिटी प्रोग्राम डाइरेमक्टर डा. विराज कर्माचार्यले भने, ‘एनसेल र धुलिखेल अस्पतालको यो सहकार्यले दुरदराजका समुदायहरूलाई स्वास्थ्य सेवाको पहँुच प्रदान गर्ने पद्धतिमा एउटा क्रान्ति नै ल्याएको छ । बाग्मती प्रदेश सरकारले धुलिखेल अस्पतालको सहकार्यमा रामेछापको मन्थली अस्पताल, रसुवाको जिवजिवे ग्रामिण अस्पताल, सिन्धुलीको लाम्पनटर प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, धादिङको सल्यानटार प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र र नुवाकोटको खरानीटार प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा टेलिमेडिसिन सेवा रेप्लिकेट गरेको छ । यी अस्पतालहरू र स्वास्थ्य केन्द्रहरूका लागि धुलिखेल अस्पतालले एक हब अस्पतालको रुपमा रही सेवा प्रदान गर्दैछ र यसले १ लाख ५० हजार भन्दा बढी स्थानीयहरूलाई टेलिमेडिसिन सेवाको लाभ दिनेछ ।’

अत्याधुनिक टेलिमेडिसिन किटमार्फत दुरदराजमा रहेका स्थानीयहरूले आफ्नो नजिकैको स्वास्थ्य केन्द्रमार्फत आफ्नै गाउँठाउँमा धुलिखेलमा रहेका विषेशज्ञ डाक्टरहरूबाट स्वास्थ्य सबन्धी परामर्श लिन सक्छन् । उनीहरूलाई धुलिखेल अस्पताल वा नजिकैको अन्य कुनै अस्पतालमा गई रहनु पर्ने आवश्यकता रहन्न ।

एनसेलको सीएसआर अन्तर्गत स्वास्थ्य क्षेत्र उच्च प्राथमितामा रहेको क्षेत्रहरू मध्ये एक हो । डिजिटल प्रविधिमा आधारित भई यस किसिमको स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्न एनसेलले २०१९ देखि धुलिखेल अस्पतालसँग सहकार्य गर्दै आएको छ र एक जिम्मेवार कर्पोरेट नागरिकको रुपमा एनसेल धेरै भन्दा धेरै जन समुदायलाई लाभ लिने सामाजिक कार्यहरू गर्न प्रतिबद्घ रहेको बताउँदै आएको छ ।

एनसेल नेपालको पहिलो निजी मोबाइल सेवाप्रदायक कम्पनी हो ।