अमेरिका र चीनका रक्षामन्त्रीबीच १८ महिनापछि पहिलो वार्ता

एजेन्सी । अमेरिकी रक्षामन्त्री लोयड अस्टिनले आफ्ना चिनियाँ समकक्षी डोङ जुनसँग मङ्गलबार टेलिकन्फरेन्सको सहयोगमा आपसी चासोका बिषयमा छलफल गरेको पेन्टागनले जनाएको छ ।

संयुक्त राज्य अमेरिकाले चीनको बढ्दो प्रभावको सामना गर्न एशिया–प्रशान्त क्षेत्रमा आफ्ना सहयोगीहरूसँग सुरक्षा सहयोगलाई मजबुत बनाउन काम गरिरहेको छ तर तनावलाई नियन्त्रण बाहिर जानबाट रोक्न बेइजिङसँग सञ्चारको मार्ग पनि कायम राख्न चाहन्छ ।

“दुई अधिकारीबीच अमेरिका–चीन रक्षा सम्बन्ध र क्षेत्रीय तथा विश्वव्यापी सुरक्षामुद्दाबारे छलफल भएको छ,” पेन्टागनले जनवादी गणतन्त्र चीनलाई उद्धृत गर्दै जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।

“विदेशमन्त्री अस्टिनले हालैका महिनाहरूमा दुई पक्षबीच भएको वार्तापछि संयुक्त राज्य अमेरिका र चीनबीच दुवै देशका सेनाबीचको सञ्चारको मार्गहरू खोल्ने प्रयास जारी राख्नुपर्ने महत्त्वमा जोड दिनुभयो,” विज्ञप्तिमा भनिएको छ ।

अस्टिनले अन्तर्राष्ट्रिय कानूनले अनुमति दिए पनि संयुक्त राज्य अमेरिकाले सुरक्षित र जिम्मेवारीपूर्वक उडान, जलयात्रा र सञ्चालन जारी राख्ने कुरा दोहो¥याउनुभयो र ‘ विशेष गरी दक्षिण चीन सागरमा अन्तर्राष्ट्रिय कानूनअन्तर्गत ग्यारेन्टी गरिएको समुद्रको आवागमन स्वतन्त्रताको उच्च सम्मानको महत्त्वलाई जोड दिए ।

सन् २०२२ को नोभेम्बरमा कम्बोडियामा वेइ फेङ्हेसँग भेट हुँदा अस्टिनले चिनियाँ समकक्षीसँग अन्तिम पटक महत्त्वपूर्ण कुराकानी गरेका थिए ।

वेईको स्थानमा पछि ली शाङफुले चिनियाँ रक्षामन्त्रीका रूपमा जिम्मेवारी सम्हाल्नुभएको थियो तर उहाँले गत जुनमा सिङ्गापुरमा भएको रक्षामन्त्री स्तरीय सम्मेलनमा अस्टिनसँग भेटी संक्षिप्त कुराकानी गर्नुभए पनि उहाँसँग औपचारिक बैठक भने गरेका थिए ।

वासिङटन र बेइजिङबीच विशेषगरी ताइवानलाई लिएर विवादका धेरै बुँदाहरू छन् । चीनले ताइवानलाई आफ्नो भूभाग मान्दछ ।

सन् २०२२ मा तत्कालीन अमेरिकी प्रतिनिधि सभाकी सभामुख न्यान्सी पेलोसीको ताइवान भ्रमणप्रति असन्तुष्टि व्यक्त गर्न बेइजिङले दुई देशबीचको केही रक्षा वार्ता रोकेको थियो तर अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेन र उनका चिनियाँ समकक्षी सी चिनफिङले नोभेम्बरमा भएको शिखर सम्मेलनमा पुनः छलफल गर्न सहमति जनाएका थिए ।

संयुक्त राज्य अमेरिकाले हालैका वर्षहरूमा चिनियाँ युद्धक विमान र जहाजहरू अमेरिकी विमान र जहाजको वरिपरि असुरक्षित तरिकाले सञ्चालन भएको घटनाहरूलाई बारम्बार उल्लेख गर्दै यसप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै आएको छ ।