श्याम्पूबारेका चार भ्रम र सत्य

काठमाडौं । हामी सबै सफा र चम्किलो देखिने कपाल चाहन्छौं । तपाईंको कपाल हावाले उडाएको होस्, घुमाउरो होस् वा सीधा, तपाईं यसलाई ध्यानको केन्द्र बनाउन चाहनुहुन्छ ।

सामाजिक सञ्जालमा अनगिन्ती उत्पादन, तरिकाका रील र भिडिओ हेरेर हामी प्रायः कपाल हेरचाहको आधारभूत कुराहरू बिर्सन्छौं । तर, सत्य यो हो कि स्वस्थ कपालका लागि धेरै पैसा खर्च गर्नु वा जटिल दिनचर्या पालना गर्नु पर्दैन ।

यूके हेयर कन्सल्टेन्ट्सकी ट्राइकोलोजिस्ट इभा प्राउडम्यान र हेयर एण्ड स्क्याल्प क्लिनिककी ट्रेसी वाकरले कपाल हेरचाहका चार सामान्य भ्रमहरूबारे स्पष्ट गर्दै कपालको हेरचाह गर्ने सही चार तरिकाबारे बताएका छन् ।

चिसो पानीले तपाईंको कपाल चम्किलो बनाउँदैन

के तपाईंले कहिल्यै आफ्नो कपाल चम्काउन बरफले नुहाउनुभएको छ ? तपाईंले यो गर्न आवश्यक छैन । प्राउडम्यानले चिसो पानीले कपालमा कुनै अतिरिक्त चमक नथप्ने स्पष्ट गरेकी छन् ।

उनी भन्छिन्, ‘कपाललाई बरफको चिसो पानीले धुनु आवश्यक छैन, किनकि यसले कुनै फाइदा गर्दैन । सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा तपाईंले आफ्नो कपाललाई रसायन, गर्मी र वरपरको वातावरणबाट कसरी जोगाउनुहुन्छ भन्ने हो ।’

यद्यपि, प्राउडम्यान धेरै तातो पानीले कपाल नधुन सल्लाह दिन्छिन्, किनकि यसले तपाईंको कपाललाई सुख्खा बनाउँछ । तातो पानीले टाउकोको छाला जलाउन सक्छ ।

कुनै पनि उत्पादनले क्षतिग्रस्त कपाललाई ठीक गर्न सक्दैन

यदि तपाईंले माइक्रोस्कोपमुनि भाँचिएको स्प्लिट एन्डलाई हेर्नुभयो भने लगभग दुई वा तीनवटा थप हाँगाहरू कपालबाट उम्रेको जस्तो देखिन्छ । बजारमा पाइने उत्पादनहरू एक प्रकारको ग्लूजस्तै हुन् । तिनीहरू कपाललाई पुनः जडान गर्ने तरिकाले काम गर्छन्, ताकि यो राम्रो देखिन्छ ।

वाकर यी अस्थायी समाधान भएकाले त्यस्ता उत्पादनहरूमा धेरै पैसा खर्च गरेर धोका नदिन चेतावनी दिन्छिन् । समाधान भएको दाबी गर्ने उत्पादनहरू प्रयोग नगर्न पनि उनको सुझाव छ ।

त्यस्तै, प्राउडम्यानले कपाल काट्दा छिटो बढ्ने दाबी सत्य नरहेको बताइन् । तपाईंको कपाल छिटो बढ्न सम्भव छैन । त्यसैले यो दाबी गर्ने कुनै पनि उत्पादन झूट हो ।

कपाल आफै सफा हुँदैन

केही मानिसहरू कपाल सफा गर्ने तालिम दिने दाबी गर्छन्, जसपछि कपाल कम वा पटक्कै धुनु पर्दैन । तर, प्राउडम्यान यो कपालका लागि राम्रो नहुने बताउँछिन् ।

उनी भन्छिन्, ‘तपाईंको टाउकोको छालामा एक लाख ८० हजार तेल ग्रन्थीहरू छन् र यदि यो नियमित रूपमा धोइएन भने यसले टाउकोमा फोहर जम्मा गर्छ ।’

त्यस्तै, वाकर पानीले मात्र लुगाबाट तेल वा फोहरको दाग हटाउन नसक्ने, डिटर्जेन्ट चाहिने र कपाल धुनु आवश्यक हुने बताउँछिन् ।

उनी भन्छिन्, ‘नियमित रूपमा कपाल नधोएमा दुर्गन्ध र डन्ड्रफ बढ्न सक्छ । किनभने कपालमा ग्रीस वा टाउकोमा बढी तेलले खमीर र ब्याक्टेरियाको वृद्धि हुन सक्छ, जसले टाउकोको चिलाउने समस्या बढाउन सक्छ ।’

यदि तपाईंको कपाल धेरै तैलीय छ वा तपाईंले यसमा धेरै उत्पादनहरू प्रयोग गर्नुहुन्छ भने हरेक अर्को दिन आफ्नो कपाल धुनुपर्ने सुझाव उनीहरूको छ ।

हडर्सफिल्ड विश्वविद्यालयको औषधि विश्लेषणकी प्राध्यापक लौरा वाटर्स भन्छिन्, ‘धेरै तैलीय कपाल भएकाहरूले बलियो क्लिन्जिङबाट फाइदा लिन सक्छन्, सुख्खा कपाल भएकाहरूले सल्फेट–मुक्त श्याम्पू प्रयोग गर्न सक्छन् । यो महँगो हुन सक्छ, तर यसले तेललाई पूर्ण रूपमा हटाउँदैन ।’

सुख्खा श्याम्पू कपाल धुने विकल्प होइन

आफ्नो कपाल धुने, ब्लो–ड्राई गर्ने र स्टाइल गर्ने समय खोज्नु सधैं सजिलो हुँदैन । त्यसैले काम, कसरत र सामाजिक योजनाहरूको बीचमा हामीमध्ये धेरैजसो कपाललाई ताजा बनाउन ड्राई श्याम्पूमा जान्छौं । हामी नुहाउन छोड्छौं ।

प्राउडम्यान ड्राई श्याम्पू राम्रो विकल्प भएको तर यो कपाल धुने समयमा एकपटक मात्र प्रयोग गर्नुपर्ने बताउँछिन् । कपाल नधोइकन लगातार धेरै दिनसम्म प्रयोग गर्दा समस्या उत्पन्न हुने उनको भनाइ छ ।

प्राउडम्यान भन्छिन्, ‘टाउकोको प्राकृतिक तेल श्याम्पूमा अवशोषित हुन्छ, र खमीर जम्मा भएको तेलमा फस्टाउँछ । यदि तपाईं सावधान हुनुहुन्न भने तपाईंलाई चिलाउने र फ्ल्याकी टाउको हुन सक्छ ।’

उनी कपाललाई पनि आफ्नो अनुहारलाई जत्तिकै ध्यान दिन सुझाउँछिन् ।