द्वन्द्वकाल र अनेक प्राकृतिक महामारी पचाएका व्यवसायी क्षणिक आर्थिक समस्याबाट आत्तिनु हुँदैन (भिडिओ अन्तर्वार्ता)

धेरै व्यवसायीहरूको सानो–सानो पुँजी जम्मा गरेर दुई अर्ब रूपैयाँ भन्दा बढी लगानीमा निर्माण भएको भव्य व्यापारिक केन्द्र हो पोखरा ट्रेड मल एण्ड हाउजिङ प्रालि । मुलुकको अर्थतन्त्र समस्यामा पर्दा पनि खासै प्रभाव महसुस नगरेको मलका व्यवसायीहरूले विगत वर्षहरूमाझैँ व्यापार गर्न नसके पनि टिक्नै नसक्नेगरी व्यापार नघटेको बताउँछन् मलका अध्यक्ष मिनराज काफ्ले ।

पर्यटकीय नगरी पोखराको चिप्लेढुङ्गामा अवस्थित मलमा सामान्य खाजा घरदेखि फिल्म हल र चर्चित ब्युटी पार्लरसम्मको सुविधा उपलब्ध छ । यिनै सुविधाका कारण पनि मलका व्यापारीहरूलाई आर्थिक समस्याको भार कम परेको दाबी उनको छ । पोखरा ट्रेड मल गण्डकी प्रदेशकै पहिलो अनि नेपालको दोस्रो ठूलो व्यापारिक भवन भएको र अफ सिजनमा समेत दैनिक पाँच हजारको संख्यामा ग्राहक आउने गरेको अध्यक्ष काफ्लेले बताए ।

विगतमा आफू समेत चोकमा बसेर फेन्सी तथा रेडिमेड कपडाहरू विक्री गरेको, व्यापार राम्रो भएको देखेपछि ५०० प्रतिशतसम्म भाडा वृद्धि गरेको र चरम मर्कामा परेकोलगायत घटनाहरू स्मरण गर्दै अध्यक्ष काफ्लेले चर्को भाडा वृद्धिकै कारण पोखरा ट्रेड मलको परिकल्पना आएको कर्पोरेट खबरसँगको कुराकानीमा बताए । उनी फेन्सी तथा रेडिमेड व्यवसायीका रूपमा २०६३ सालमा पोखरा उद्योग वाणिज्य संघको कार्यसमिति सदस्य बनेका थिए । त्यसपछि २०६४ सालमा फेन्सी तथा रेडिमेड व्यवसायीहरूलाई समेटेर वस्तुगत संघको स्थापना गरी संस्थापक महासचिव बनेका काफ्ले त्यसको ६ महिनामै अध्यक्ष बनेर लामो समय नेतृत्व गरेको अनुभव छ ।

सुरूमा ट्रेड मलका लगानीकर्ताको लगानी सुरक्षित गर्ने र अहिले उनीहरूको व्यापार प्रवर्द्धनमा चिन्तित रहेका पोखरा ट्रेड मलका अध्यक्षमिनराज काफ्लेसँग कर्पोरेट खबरले विशेष कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ, विद्यमान अवस्थामा पोखराको व्यापारिक अवस्था र ट्रेड मल स्थापना र सञ्चालनका जटिलतालगायत विषयको सेरोफेरोमा रहेर कर्पोरेट खबरले गरेको कुराकानी:–

पोखरा ट्रेड मल एण्ड हाउजिङ प्रालिको स्थापना कसरी भयो ?

व्यक्तिगत रूपमा म फेन्सी तथा रेडिमेड व्यवसायी हुँ । व्यवसायी भएपछि म २०६३ सालमा पोखरा उद्योग वाणिज्य संघको कार्यसमितिका रूपमा प्रवेश गरेँ । म त्यहाँ जाँदा धेरै साथीहरू विभिन्न वस्तुगत संघहरूबाट प्रतिनिधित्व गर्नुहुन्थ्यो । सोही आधारमा मैले पनि २०६४ सालमा फेन्सी व्यवसायी संघ निर्माण गरी त्यसको संस्थापक महासचिव बनेँ र ६ महिनापछि अध्यक्ष बनेर निरन्तर २०६९ सालसम्म पोखराका सम्पूर्ण फेन्सी तथा रेडिमेड (मानवीय पहिरन)का सम्पूर्ण सामग्रीको व्यवसाय गर्ने व्यवसायी साथीहरूको मैले लामो समय नेतृत्व गर्ने मौका पनि पाएँ ।

त्यो बेलामा मलाइ महसुस भएको कुरा के हो भने रेडिमेडका सामानहरू चोकमा राखेर व्यवसाय नगरी व्यापार नहुने, चोक सुरूमा खाली हुने र व्यापारीले व्यापार गर्दै जाँदा राम्रो व्यापार गर्न थालेपछि त्यहाँ डिपोजिट बढी लिइदिने, भाडा सोचेभन्दा धेरै नै लिइदिने अर्थात् ५०० प्रतिशतसम्म बढाइदिन थालियो । यो कारणले व्यापार प्रभावित हुन थालेपछि हामी विकल्प सोच्न बाध्य भयौँ । हामीले तिर्दै आएको भाडामा केही थप गरेर र साथीहरूको बीचमा समूह बनाएर पुँजीलाई एकीकृत गर्दा ठूलो काम गर्न सकिन्छ भन्ने सोचबाट अहिलेको पोखरा ट्रेड मलको परिकल्पना आएको हो ।

संस्थापक अध्यक्ष विन्दु कुमार थापा, स्वयम् म, दिपक मुल्मी, वासुदेव पराजुलीलगायत टीमले गरेको त्यो आह्वानमा हाम्रो त्यो सोचलाई विश्वासका साथ धेरै साथीहरूले लगानी गर्न तयार हुनुभयो । उहाँहरूले हाम्रो सोच र प्रस्तावमाथि गर्नुभएको विश्वास र लगानीबाट पोखरा ट्रेड मल बन्यो । यो कम्पनी स्थापना हुनुअघि म फेन्सी व्यवसायी संघको संस्थापक नेता थिएँ । पछि पोखरामा एउटा व्यवस्थित व्यापारिक स्थलको आवश्यकता महसुस गरी हामी व्यवसायी–व्यवसायी मिलेर २०६९ सालमा पोखरा ट्रेड मल प्रालि गठन गर्‍यौँ र २०७२ सालदेखि सञ्चालनमा ल्याएका हौँ । पोखराका सम्पूर्ण व्यापारी व्यवसायीहरूको पीरमर्कालाई मध्येनजर गरेर हामीले यो मल निर्माण र सञ्चालन गरेका हौँ ।

हामी हिजो पनि व्यवसायी थियौँ र आज पनि व्यवसायी नै छौँ । हामीले सकेको र जानेको सहयोग व्यवसायी साथीहरूलाई गरिरहेका छौँ । म अहिले पनि फेन्सी तथा रेडिमेड व्यवसायी नै छु । मेरो एउटा थोक र अर्को रिटेल व्यवसाय छ । रिटेल म्याडम (श्रीमती)ले र थोक मैले हेरिरहेका छौँ ।

आजको दिनमा पोखरा ट्रेड मलले पोखरामा के–कसरी आफ्नो सेवा प्रवाह गरिरहेको छ ?

सुरूका दिनहरूमा हामी नयाँ मार्केट लिएर आएकाले समस्याहरू धेरै नै थिए । हामीले निर्माण गरेका सटरहरू कसरी भर्ने, व्यापारी साथीहरूलाई कसरी आमन्त्रण गर्नेलगायत अनेक चुनौती थियो । हामीले त्यसलाई राम्रैसँग झेल्यौँ र सफलता पनि पायौँ । जुनबेला पोखरा ट्रेड मल सञ्चालनमा ल्याएका थियौँ त्यतिबेला व्यापार व्यवसाय भूकम्पले थिलो थिलो बनेको अवस्था थियो । सँगसँगै भारतले लगाएको कठोर नाकाबन्दीको समेत सामना हामीले सुरूवाती चरणमै झेल्न बाध्य भयौँ । फलस्वरूप देशको आर्थिक अवस्था नै कमजोर बनेको थियो । त्यस बेला हामीले व्यवसायीहरूलाई सटरको भाडामा ५० प्रतिशत छुट दिएर व्यवसायलाई टिकाउन मद्दत पुर्‍याएका थियौँ ।

फेरि हामीले बीचमा विश्वव्यापी कोभिड–१९ को महामारीलाई पनि सामना गर्नुपर्ने अवस्था आयो । त्यो समयमा पनि हामीले छुटसहितका अन्य विभिन्न स्किमहरू ल्याएर व्यापारी साथीहरूलाई व्यवसायमा टिकाइराख्ने काम गर्‍यौँ । अहिले फेरि विश्वव्यापी आर्थिक मन्दीको सामना पनि हामीले नै गरिरहनुपरेको छ । संसारका कतिपय देश–देशबीच भएका युद्धहरूको प्रवाभस्वरूप हामीले पनि आर्थिक मन्दीको सामना गर्नुपरिरहेको छ । यो अवस्थालाई पनि कसरी पार लगाउने भन्ने नयाँ चुनौती देखा परेको छ । यद्यपि, हामीलाई चुनौती सामना गर्ने बानी परिसकेको भएर यसलाई पनि पार लगाउँछौँ भन्नेमा हामी ढुक्क छौँ । साथै, यहाँ रहेर व्यापार व्यवसाय गर्नुहुने र आउनुहुने ग्राहक महानुभावहरूको हितका लागि के–कसरी काम गर्न सकिन्छ भन्नेबारे हामीले गहन रूपमा सोचिरहेका छौँ र अहिलेको चुनौती पनि त्यही हो ।

व्यापार गर्न र सामान किन्नका लागि पोखरा ट्रेड मल नै आउनुपर्छ र ?

मलाई लाग्छ, पोखरा ड्रेड मल गण्डकी प्रदेशकै ठूलो मल हो । यदि हामीभन्दा पछि अर्को एउटा ठूलो मल नबनेको भए हामी नेपालकै ठूलो मलका रूपमा स्थापित हुने थियौँ । पोखरा पर्यटकीय राजधानी पनि हो । यहाँ आउनुहुने पर्यटकहरूले पनि केही सामान किन्न पर्‍यो वा मन लाग्यो भने पनि पोखरा ट्रेड मल नै जानुपर्छ भन्ने माहोल सृजना भएको छ । जस ग्राहकहरू पोखरा ट्रेड मल आउनुहुन्छ भने व्यपार पनि त यहीँ नै गर्नपर्‍यो नि । त्यस्तै, जब सबै प्रकारका सामान पोखरा ट्रेड मलको एउटै छानामुनी पाइन्छ भने ग्राहकले अन्त गएर किन दु:ख पाउनु अनि समय खर्चिनु । त्यसकारणले पनि व्यापारी र ग्राहक दुवैका लागि उपयुक्त गन्तव्य पोखरा ट्रेड मल बनेको छ र सबैले यहीँ आउँदा सबै खालका सामान पाउनुहुनेछ । हामीले बनाएको विश्वासको वातावरणका कारण अहिले अफ सिजनमा पनि दैनिक औसत पाँच हजार जना ग्राहक कुनै न कुनै कामका लागि पोखरा ट्रेड मल आउने गर्नुभएको छ । हामीलाई माया गरेर यहाँ आउनुहुने सबैप्रति हार्दिक आभार व्यक्त गर्दछु ।

मुलुक आर्थिक समस्याबाट गुज्रिरहेको पछिल्लो अवस्थाकाबीच पोखरा ट्रेड मलको व्यापारको अवस्था कस्तो छ ?

यथार्थमा हेर्दा व्यापारको अवस्था गत वर्षको तुलानमा केही घटेको छ । मान्छेसँग क्यासको कमी हो कि भन्ने मलाई लागेको छ । तर, व्यवसायी साथीहरूले धैर्यता राख्नुभयो भने यो समस्यालाई पनि सजिलै सामना गर्न सकिन्छ । किन भने विगतमा मुलुक द्वन्द्वग्रस्त बन्दा ३६५ दिनमा बल्लतल्ल १५० दिन व्यापार गर्ने हामी नै हौँ । भूकम्प, नाकाबन्दी, कोभिड–१९ लगायत थुप्रै जटिल परिस्थितिको सामना पनि हामीले गरेकै हौँ । यो आर्थिक समस्या क्षणिक हो । केही समयपछि लयमा आउने निश्चित छ भने हामी आत्तिहाल्नुपर्ने अवस्था छैन । सरकार र निजी क्षेत्र मिलेर समस्याको छिटो समाधान गर्नेतर्फ पनि हामी केन्द्रित हुनुपर्छ । आर्थिक मन्दीबाट सबैलाई असर परेको छ । यो अवस्थामा राज्यले व्यसायीको सुरक्षा कसरी गर्छ भन्ने मूल कुरा हो । बैंकसँग पैसा छ भन्छ तर लगानी गर्ने सहज वातावरण छैन । व्याजदर बढेकाले आजको अवस्थामा प्रतिफल भन्दा पनि कसरी लोन लिने र कसरी बाँच्ने भन्नेतर्फ ध्यान दिनुपरेको छ ।

पोखरा ट्रेड मलमा दैनिक कति ग्राहक आउँछन् ?

दसैँको पिक आवरमा दिनको १० हजार भन्दा बढी र अन्य दिनहरूमा दैनिक ५ हजार ग्राहकहरू मलभित्र प्रवेश गर्ने गरेका छन् । तर, यहाँ आउनुहुने सबै ग्राहकले सामग्री किन्नुहुन्छ भन्ने छैन । तर, पनि हाम्रो मल आएर खाली हात फर्किनुहुने कमै हुनुहुन्छ । यहाँ आउनुहुने ग्राहक महानुभावहरूलाई के भन्न चाहन्छु भने पोखरा ट्रेड मलमा सबै खालका सामग्री पाइन्छन् । नुनदेखि सुनसम्म र घरायसी सामग्रीदेखि कार्यालयका सामग्रीसम्म पाइन्छ त्यसैले यहाँ आएर साथ सपोर्ट दिनुहुन अनुरोध गर्दछौँ । सधैँ समय एउटै हुँदैन । हामीले समयलाई परिवर्तन गर्ने भन्दा पनि समयको अनुकुलता अनुसार आफूलाई ढाल्दै जान अनुरोध गर्दछु ।

विस्तृतमा हेर्नुहोस् भिडिओ अन्तर्वार्ता–