नेपाली अटो उद्योगमा हामी दोस्रो स्थानमा छौँ, चाँडै पहिलो बन्ने छौँ

ढुङ्गा गिट्टी निर्यातको नीति कार्यान्वयन गर्दा अटो बजारलाई फाइदा पुग्छ

आईएमई ग्रुपद्वारा सञ्चालित आईएमई मोटर्सको कार्यकारी निर्देशक हुन् निशान ढकाल । उनी आईएमई मोटर्सका कार्यकारी निर्देशक मात्र नभई नेपाली अटोमोबाइल उद्योग क्षेत्रमा क्रियाशील युवा पुस्ताका प्रतिनिधि समेत हुन् । उमेरले भर्खरै २४ टेकेका ढकालले बेलायतको लण्डनस्थित युनिभर्सिटी अफ वेस्ट मिनिस्टरबाट अन्डर ग्राजुएट तथा अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थित हल्ट बिजनेस स्कुलबाट बिजनेस एडमिनिस्ट्रेसनमा मास्टर्स गरेका छन् । उनले द ब्रिटिश कलेजबाट एमबीए समेत गरेका छन् ।

पारिवारिक पृष्ठभूमि (आफ्नो बुबा चन्द्र ढकाल) को विरासतलाई थप मलजल गर्दै आफ्नो योग्यता र क्षमतालाई प्रमाणित गर्न दिनरात तल्लिन छन् । त्यसैले त उनले आईएमई ग्रुपकै लागि नयाँ बनिरहेको व्यवसाय आईएमई मोटर्सलाई नयाँ गति र उचाई दिने चुनौतीपूर्ण कामको नेतृत्वदायी जिम्मेवारी लिएका छन् । हुन त आईएमई मोटर्सले छोटो अवधिमा उल्लेख्य प्रगति गरेको छ । तर, त्यसलाई जोगाउँदै थप उचाई दिनुपर्ने चुनौती अहिले निशान ढकालको काँधमा छ ।

नेपाली बजारमा उपलब्ध २५१८ मोडलको दशचक्के टिपर निकै नै लोकप्रिय सवारी साधन हो । यो भन्दा ठूलो १२ चक्के, १४ चक्के ट्रक पनि नेपाली बजारमा उपलब्ध छन् भने २२ चक्के ट्रक पनि भित्र्याउने तयारीमा आईएमई मोटर्स छ । अशोक लेल्यान्डका बस, ट्रक र टिपर, पिकअप र एस्कर्ट्सका हेभी इक्विपमेन्टहरूको बिक्रीवितरणमा राम्रो (दोस्रो) स्थान बनाएको आईएमई मोटर्सको अहिलेको अवस्था, भावी योजना र विभिन्न व्यावसायिक पाटोहरूबारे कर्पोरेट खबरले कुरानी गरेको छ । प्रस्तुत छ, ढकालसँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश–

कमर्सियल भेइकलको आयात र बिक्रीको पहिचान बनाएको आईएमई मोटर्सले के–कस्ता सवारी साधनहरू बिक्रीवितरण गर्दै आएको छ ?

अहिले हामीले दुईवटा ब्राण्ड अशोक लेल्याण्ड र एस्कर्टसका विभिन्न उत्पादनहरूको नेपालमा बिक्रीवितरण गर्दै आएका छौँ । अशोक लेल्याण्डका कमर्सियल भेइकल र एस्कर्टसका कन्सट्रक्सन तथा हेभी इक्वेपमेन्ट भेइकलहरू हामीले उपलब्ध गराउँदै आएका छौँ । अशोक लेल्याण्डमा चारवटा सेगमेन्ट बस, ट्रक, टिपर र पिकअप छन् भने एस्कर्ट्समा तीनवटा सेगमेन्ट क्रेन, ब्याकहो लोडर र सोइल कम्प्याक्टर हामीसँग छन् ।

नेपाली बजारमा कमर्सियल भेइकल र हेभी इक्वेपमेन्टको आयात र बिक्रीको अवस्था कस्तो छ ?

हामी अहिले कमर्सियल र हेभी इक्वेपमेन्टको मार्केटमा छौँ । अशोक लेल्याण्डका बस सेगमेन्टहरू राम्रो बिक्री भइरहेका छन् भने अरुको अवस्था ठिकै छ । तर, हेभी इक्वेपमेन्टको अवस्था निकै खराब बन्दै गइरहेको छ । अशोक लेल्याण्डका बस सेगमेन्टचाहिँ हाम्रो सबैभन्दा धेरै बिक्री हुने सेगमेन्ट हो । यसको बिक्री राम्रो छ ।

हेभी इक्वेपमेन्टको बिक्री घट्नुको कारण के हो ?

मुलुकको आर्थिक अवस्था राम्रो छैन । सरकारले कन्ट्रयाक्टर (ठेकेदार) हरूको पैसा भुक्तानी गर्न सकेको छैन । जसका कारण साइटहरू बन्दप्राय: छन् भने नयाँ साइट क्रियट गर्न समस्या छ । यस्तो अवस्थामा हेभी इक्वेपमेन्टको आवश्यकता नै घटेको छ भनेपछि बिक्री त स्वाभाविक रूपमा घट्ने नै भयो । यसको असर समग्र अर्थतन्त्र र अटोमोबाइल क्षेत्रमा स्पष्ट परेको छ । समग्रमा अटोमोबाइलको मार्केट ६० प्रतिशत भन्दा तल झरेको मेरो बुझाइ छ । यदि हामीले पहिला प्रतिमहिना १०० वटा गाडी बेच्थ्यौँ भने अहिले ३०–४० वटामा झरेको छ । कन्स्ट्रक्सन इक्वेपमेन्टको कुरा गर्नुहुन्छ भने त बिक्री ठप्पै छ भन्दा फरक पर्देन । यस्तो सूचकले पूरै अटो उद्योग प्रभावित छ भन्ने देखाउँछ । तर, यो अवस्थामा छिट्टै सुधार आउनेछ भन्ने अपेक्षा हामीलाई छ ।

कमर्सियल भेइकल बिक्रीवितरणको हिसाबमा आईएमई मोटर्स कुन स्थानमा छ ?

नेपाली अटो इन्डष्ट्रीमा बिक्रीका हिसाबले अहिले आईएमई मोटर्स दोस्रो स्थानमा छ । हामीले यो व्यवसाय गरेको ५–६ वर्षको अवधिमै दोस्रो नम्बरमा आउनु र बीसौँ–तीसौँ वर्षदेखि यो व्यवसायमा रहनुभएकाहरूसँग सँगसँगै हिँड्न पाउनुमा खुसी पनि छौँ । अब हामी कमर्सियल भेइकलको उद्योगमा छिट्टै नै पहिलो स्थानमा उक्लिने तयारीमा छौँ । अशोक लेल्याण्ड संसारभरिमा चौथो ठूलो म्यानुफ्याक्चरिङ उद्योग हो । नेपालमा बस सेगमेन्टमा करिब ९० प्रतिशत मार्केट शेयर हाम्रो छ । काठमाडौंबाट पूर्वपश्चिम छुट्ने अधिकांश बसहरू अशोक लेल्याण्डकै हुन् ।

निजी सवारीको बढ्दो प्रयोग, विभिन्न किसिमका प्रविधिको विकाससँगै सार्वजनिक प्रकृतिका बसहरूको व्यापार त घटिरहेको भन्ने सुनिन्छि नि ?

बिक्री घटेको कुरा सत्य हो, तर यसका विभिन्न कारणहरू छन् । जस्तो कोभिडको समयमा सामाजिक दूरी कायम गर्नुपर्ने सन्दर्भमा धेरैले साना र निजी सेगमेन्टका सवारी किन्नुभयो । त्यसमा पनि डिजेल र पेट्रोलको भन्दा विद्युतीय सवारीको ग्राफ उच्च देखिन्छ । यसअघि नेपालमा तरलताको अभाव देखिएको थियो र अहिले समग्र आर्थिक अवस्था नै समस्याग्रस्त छ । यस्तो बेलामा बिक्री घट्नु स्वाभाविक कुरा हो । आशा गरौँ, स्थिति सुधार भएसँगै बिक्री पनि बढ्ने छ ।

अहिले त बिक्री पछिको सर्भिसलाई ग्राहकहरूले महत्व दिएको पाइन्छ । आईएमई मोटर्सले यो सुविधालाई कसरी व्यवस्थापन गरिरहेको छ ?

कमर्सियल होस् वा हेभी सेगमेन्ट । आफ्टर सेल्स सर्भिसलाई ग्राहकले धेरै प्राथमिकता दिनुभएको छ । सँगसँगै ब्राण्डहरूबीच प्रतिस्पर्धा पनि देखिएको छ । जता सर्भिस राम्रो छ त्यतै ग्राहक जाने अवस्था र उहाँहरूको मनोभावनालाई कदर गर्दै आईएमई मोटर्सले सुरूवातदेखि नै कल सेन्टर सञ्चालन गर्दै आएको छ । कल सेन्टरले नै गाडीहरूको सर्भिसिङ टाइमको अपडेट गर्ने तथा अन्य धेरै डाटाहरू सङ्कलन गरी कार्यान्वयनमा निरन्तर लगिरहेको छ । साथै हाम्रो कल सेन्टरमा आउने गुनासा तथा सुझावहरूलाई पनि हामीले यथाशक्य सम्बोधन गर्ने गरेका छौँ । यसैगरी हामीले शीघ्र सर्भिसप्रति प्रतिबद्ध रहँदै अनसाइट्स सर्भिस पनि उपलब्ध गराइरहेका छौँ । यसले कसैलाई बाटोमा समस्या पर्‍यो भने समाधानका निम्ति महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ ।

आईएमई मोटर्सको आउटलेट र सर्भिस सेन्टरहरू कहाँ–कहाँ छन् ?

नेपालभरि अहिले हाम्रो १४ वटा ब्राञ्च र चार वटा डिलहरू छन् । ब्राञ्चको कुरा गर्दाखेरि बिर्तामोड, इटहरी, हेटौँडा, दाङ, नारायणघाट, काठमाडौं, बुटवल, पोखरा, धनगढी, नेपालगञ्ज, सुर्खेत, महोत्तरी, लहान, रौतहट, भैरहवामा विथ सर्भिस आउटलेटहरू छन् । यी सबै आउटलेटहरू गुणस्तरका साथै काठमाडौंमा जस्तो देख्नुहुन्छ त्यस्तै छन् बाहिर पनि ।

नेपाली बजारमा अशोक लेल्याण्डका बस तथा टिपरहरूले राम्रो बजार लिएको देखिन्छ । के कारणले यो ब्राण्ड लोकप्रिय बन्यो ?

हामीले जुन–जुन सेगमेन्टका सवारी बिक्री गरिरहेका छौँ ती सबै अरुको तुलनामा प्रिमियिम प्रडक्ट हो । यसमा बलियो र गुणस्तरीय उत्पादन, राम्रो माइलेज तथा कष्ट अफ अपरेशन धेरै राम्रो छ । यो कुराले हाम्रा प्रडक्टहरूमा ग्राहकको आकर्षण रहँदै आएको छ ।

समग्र अटो बजार विद्युतीयतर्फ उन्मुख हुन थालेको देखिन्छ । आईएमई मोटर्सले विद्युतीय सवारीको क्षेत्रमा आफूलाई कसरी अघि बढाउने सोच बनाएको छ ?

हामी त्यो सोचमा पनि छौँ, तर अशोक लेल्याण्डकै ब्राण्डमै होइन । यद्यपि, अशोक लेल्याण्डकै सब्सिडारी कम्पनी छ भारतमा । उहाँहरूले स्वीच मोबिलिटी नामको ब्राण्डबाट टायअप गरेर त्यससम्बन्धी काम गरिरहनुभएको छ । तर, त्यो त्यति सफलीभूत भएको छैन भन्ने सूचना हामीलाई छ । नेपालमा ईभी सेगमेन्टको पनि प्रतिस्पर्धा उच्च भइसकेको छ । यस्तो अवस्थामा जुन पायो त्यही गाडी यहाँ ल्याएर काम छैन । ल्याउँदा राम्रो ल्याउनुपर्ने हुन्छ । मलाई लाग्छ त्यसले लोड क्यापासिटी र उच्च प्रविधिमा अपग्रेड गर्नेछ र हामीले ल्याउन पाउनेछौँ ।

विद्युतीय सेगमेन्टमा अशोक लेल्याण्डबाहेकका प्रडक्ट ल्याउन सकिँदैन र ?

हामीले प्रयास त गरिरहेकै हुन्छौँ । तर, बिग्रदो आर्थिक अवस्थाकाबीच ल्याउने कि नल्याउने भन्ने द्विविधा पक्कै भएको छ । नेपाली अर्थतन्त्रमा सुधार आएपछि त्यसबारे अझ गहन ढङ्गले सोच्न सकिएला । अन्यथा हाम्रो मार्केटमा प्रतिस्पर्धा गर्नसक्ने प्रडक्ट नपाएसम्म ल्याइहाल्ने स्थिति छैन । अर्को कुरा नेपालमा सरकारले आफ्नो नीति परिवर्तन गरिरहन्छ । अहिले विद्युतीय गाडीमा ट्याक्स केही घटेको भए पनि आउँदा दिनमा बढाउन सक्ने सम्भावना प्रचुर देखिन्छ । यसले पनि बजारमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्न सक्छ । यी सबै कुरामा हामी गम्भीरतापूवर्क सोचिरहेका छौँ ।

आईएमई मोटर्सले आयात तथा बिक्री गर्ने विभिन्न प्रकारका भेइकलहरूको मूल्य रेञ्ज के–कस्ता छन् ?

अहिले हामीसँग अशोक लेल्याण्डका २२ लाख रूपैयाँदेखिका मोडलहरू उपलब्ध छन् । मलाई लाग्छ अहिलेको बजारमा २२ लाख रूपैयाँ धेरै सस्तो मूल्य हो । सार्वजनिक यातायातको मूल्य ४० देखि ५० लाख रूपैयाँसम्म पर्छ भने ९०–९५ लाख रूपैयाँसम्मका गाडीहरू हामीसँग छन् । अझ स्पेशल भेइकल लिनुहुन्छ भने एक करोड भन्दा माथिका रेञ्जहरू पनि हामीसँग छ । हामीले आफ्ना ग्राहकहरूलाई सहज फाइनान्सिङ सुविधा पनि दिएका छौँ । हाम्रो आफ्नै हायर पर्चेज कम्पनी छ । त्यहाँबाट ब्याज केही महङ्गो भए पनि सहज तरिकाबाट फाइनान्सिङ सुविधा पाइरहनुभएको छ ।

अटोमोबाइल क्षेत्रलाई कसरी उठाउन सकिएला ?

अहिलेको आर्थिक स्थितिले अवस्था असामान्य बनेको सबैलाई जगजाहेर छ । नाडा अटोमोबाइल एसोसिएनबाट पनि व्यवसाय प्रवर्द्धनका लागि पहल र लविङहरू भइरहेकै छन् । तर, हामीले चाहेजस्तो मार्केट बनिरहेको छैन । अब अटो उद्योगलाई उठाउने हो भने नेपाल सरकारले यसअघि बजेटमा लिएको ‘र मेटिरियल’ (ढुङ्गा गिट्टी) निर्यातको नीतिलाई कार्यान्वयनमा ल्याउनुपर्छ भन्ने मलाई लागेको छ । वातावरणीय प्रभावलाई जोगाउँदै यो विषय कार्यान्वयनमा ल्याउन सकियो भने त्यहाँ प्रयोग हुने इक्वेपमेन्टको बिक्रीहरूबाट केही हदसम्म यो व्यवसाय उठाउन सकिने मैले देखेको छु ।

(आईएमई मोटर्सको कार्यकारी निर्देशक निशान ढकालसँग कर्पोरेट खबरका कार्यकारी सम्पादक ज्योती जीसीले कुराकानी गरेका हुन्)