सवारी दुर्घटनामा दैनिक सात जनाको मृत्यु

काठमाडौं, कार्तिक २० – सिन्धुपाल्चोकको इन्द्रावती गाउँपालिका–१० बडरेझिल्केस्थित भित्री सडकमा सिपाटारबाट काठमाण्डौ आउँदै गरेको बा २ ख २७१५ नम्बरको यात्रुबाहक बस गएको असोज २४ गते दुर्घटना हुँदा ११ जनाले ज्यान गुमाए । त्यसको एक महिना नपुग्दै सिन्धुपाल्चोककै चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिका–९ मा ६७ यात्रु बोकेर दोलखाबाट काठमाण्डौ आउँदै गरेको बा २ ख ७२४५ नम्बरको बस अनियन्त्रित भएर सुकुटे नजिक सुनकोशी नदीमा खस्दा १८ जनाले ज्यान गुमाए ।

कात्तिक १५ गते म्याग्दीको मालिका गाउँपालिकामा भएको अर्को दुर्घटनामा चार जनाले ज्यान गुमाएका छन् । चाडबाडको समयमा तीन ठूला घटनामा ३३ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । प्रहरी प्रधान कार्यालयले पछिल्लो समयमा भएका यी प्रतिनिधि घटनाको प्रमुख कारण चालकको कमजोरी ठहर्‍याएको छ ।

ट्राफिक नियमसम्बन्धी चेतनामूलक कार्यक्रम जिल्ला जिल्लामा गरिए पनि सवारी दुर्घटना र मानिसको ज्यान जाने क्रम भने घटेको छैन । अझ चाडबाडको समयमा घटना बढी हुने गरेको छ । एक त यात्रुको चापका कारण छिटो घर जाने हतारो र अर्को चालकले कमाउने अवसर छोप्न खोज्दा दुर्घटना हुने गरेको प्रहरीको विश्लेषण छ ।

समुदाय–प्रहरी साझेदारी कार्यक्रमसँगै मापसे जाँच, सवारी नियम उल्लङ्घनविरुद्ध ट्राफिक प्रहरीले कारवाही अभियान चलाउँदै दैनिक कक्षा लिने गरे पनि तथ्याङ्कमा भने दुर्घटना न्यूनीकरण हुन सकेको देखिँदैन । नेपाल प्रहरीको अभिलेखमा सवारी दुर्घटनाका कारण हरेक दिन सात जनाले ज्यान गुमाउने गरेको छ । झण्डै ७५ प्रतिशत दुर्घटनामा चालकको लापरवाही देखिएको छ ।

‘दुर्घटनामा दैनिक सातदेखि आठ जनाको ज्यान जाने गरेको छ, दुर्घटनाको सबैभन्दा ठूलो कारण चालकको लापरवाही हो, त्यसपछि तीव्र गति छ’, केन्द्रीय प्रहरी प्रवक्ता प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) विश्वराज पोखरेलले भन्नुभयो । उहाँका अनुसार देशभर दैनिक साना ठूला गरेर ५५ देखि ६० वटा सवारी दुर्घटना हुने गरेको र दुर्घटनाबाट औसत १२ जना गम्भीर घाइते र २७ जना सामान्य घाइते हुने गरेका छन् ।

प्रहरीको अभिलेख अनुसार आव २०७३÷७४ मा दुई हजार ३८४ (दैनिक औसत ६.५३) जनाले ज्यान गुमाएका थिए । आव २०७४÷७५ मा सवारी दुर्घटनाका कारण दुई हजार ५४१ (दैनिक औसत ६.९६)जना र आव २०७५÷७६ मा त्यो सङ्ख्या बढेर दुई हजार ७८९ (औसत ७.६४ जना०)पुग्यो । यसमा चार हजार बढी गम्भीर घाइते भएका छन् ।

चालू आर्थिक वर्षको साउनदेखि असोजसम्म मात्रै दुर्घटनाबाट ४१४ जनाले ज्यान गुमाएको प्रहरीले जनाएको छ । दशैँ र तिहारका बेला मात्रै सवारी दुर्घटनामा १३९ जनाले ज्यान गुमाएका छन् ।

मुख्यतः पहिलोमा चालकको लापरवाही, त्यसपछि तीव्र गति, धेरै यात्रु राख्ने प्रवृत्ति, यान्त्रिक गडबडी, मापसे, चालकले बढी समय गाडी चलाउनु र सडकको दुरावस्था रहेको छ । महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखाका प्रमुख प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक भीमप्रसाद ढकाल दुर्घटनामा न्यूनीकरणमा विभिन्न उपाय अपनाइए पनि चालक आफैँमा चेतना नआउँदासम्म चुनौती कायम रहने बताउनुहुन्छ । साउनयता मात्रै काठमाडौँमा २९ हजार चालकलाई कक्षा लिएको छ । यद्यपि तथ्याङ्कमा कमी देखिन सकेको छैन ।

दुर्घटनाका कारण विश्लेषण गर्दा १३ हजार सवारी दुर्घटनामा झण्डै १० हजार चालकको लापरवाही देखिएको प्रहरीले जनाएको छ । ढकालले काठमाण्डौ उपत्यकामा भने मानवीय क्षतिका हिसाबले दुर्घटना न्यूनीकरण भएको जिकिर गर्नुभयो । सवारी साधनका हिसाबले सबैभन्दा बढी दुर्घटना मोटरसाइकल हुने गरेको छ ।

गएको वर्ष कूल २२ हजार सवारी दुर्घटनामा आठ हजार ५५४ वटा मोटरसाइकल दुर्घटना भएको थियो । जीप कार छ हजार दुर्घटनामा परेको थियो । दुई हजार ६३३ बस दुर्घटना भएको प्रहरीको अभिलेखमा उल्लेख छ ।

प्रहरी नायब महानिरीक्षक पोखरेल चालक, यातायात व्यवसायी र यात्रुले सवारी नियम पालना गरेमात्रै पनि धेरै दुर्घटना आफैँ रोकिने जिकिर गर्नुहुन्छ । प्रहरीको अभिलेखमा पछिल्लो तीन आवमा भएको ३४ हजार ५०९ सवारी दुर्घटनाबाट सात हजार ७१४ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । जसमा २५ हजार ८६७ दुर्घटना चालकको लापरवाही देखिएको प्रहरीले जनाएको छ । यात्रुको कमजोरी भने न्यून रहेको देखिन्छ । रासस