अमेरिकाले इरानमाथिको आक्रमणमा प्रयोग गरेको बम कति शक्तिशाली ?

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इरानका तीन आणविक स्थलहरू फोर्डो, नातान्ज र इस्फहानमा आक्रमण गरेको घोषणा गरेका छन् । यद्यपि, इरानले आणविक स्थलहरू ‘पहिले नै खाली’ गरिसकेको दाबी गरेको छ ।

ट्रम्पले कुरा गरेको आक्रमणमा सबैभन्दा बढी चर्चा भइरहेको हतियार भनेको म्यासिभ अर्डनेन्स पेनिट्रेटर हो । यो अमेरिकी आक्रमणमा प्रयोग गरिएको हतियार हुन सक्ने बताइएको छ ।

यसको आधिकारिक नाम जीबीयू–५७ हो । यसको अर्थ गाइडेड बम युनिट हो र ५७ यसको डिजाइन नम्बर हो । जीबीयू–५७ लाई अमेरिकाले मात्र प्रभावकारी रूपमा प्रयोग गर्न सक्छ र यो मिसौरीको ह्वाइटम्यान एअर फोर्स बेसबाट उडान गर्ने बी–२ स्पिरिट स्टेल्थ बमवर्षकबाट गरिन्छ ।

रोयटर्स समाचार एजेन्सीका अनुसार एक अमेरिकी अधिकारीले इरानमाथि अमेरिकी आक्रमणमा बी–२ बमवर्षकहरू संलग्न रहेको बताएका छन् । यसअघि अमेरिकाले गुआम टापुमा अमेरिकी बी–२ स्टिल्थ बमवर्षकहरू पठाएको रिपोर्ट बाहिर आएको थियो । यसपछि नै अमेरिकाले इरानमाथि आक्रमण गर्ने यसलाई प्रयोग गर्ने दाबी गरिएको थियो ।

जीबीयू–५७ बम कति खतरनाक छ ?

सरल शब्दमा भन्नुपर्दा यसको तैनाथी यस प्रकार गरिन्छ– लक्ष्य चयन गरिन्छ, लक्ष्यलाई बम विस्फोटक विमानको लक्ष्यीकरण प्रणालीमा प्रवेश गरिन्छ र त्यसपछि यो जानकारी बममा स्थानान्तरण गरिन्छ । सटिक निर्देशन उपग्रह नेभिगेशनमार्फत गरिन्छ । भारी बम सामान्यतया ५० हजार फिटको उचाइबाट खसालिन्छ, जसले यसलाई धेरै गति ऊर्जा दिन्छ । अर्थात्, गतिबाट उत्पन्न हुने ऊर्जा जसले बमलाई जमिनमा गहिरो रूपमा प्रवेश गर्ने शक्ति दिन्छ ।

बमको बाहिरी भाग विशेष रूपमा बलियो बनाइएको छ ताकि यो ठोक्किँदा यसको संरचना अक्षुण्ण रहन्छ । यसको पछाडिको भागमा जडान गरिएको ढिलाइ फ्युजिङ प्रणालीले ५,३०० पाउण्डको विस्फोटक पदार्थ सही गहिराइमा विस्फोट हुने कुरा सुनिश्चित गर्दछ । प्रायः एकभन्दा बढी बम खसालिन्छ, पहिलो बम बाटो बनाउन र दोस्रो वा बढी बम कुनै पनि लक्ष्यलाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्न प्रयोग गरिन्छ । यी सबै एकै बिन्दुमा खसालिन्छन् ।

यदि हामीले आणविक हतियारहरूलाई छोड्यौँ भने जीबीयू–५७ बमलाई संसारको सबैभन्दा ठूलो ‘बङ्कर बस्टर’ बम भनिन्छ । अमेरिकासँग मात्र यो बम छ ।

लगभग १३ हजार ६०० किलोग्राम तौल भएको यो हतियार जसको सटिक लक्ष्य छ, सम्भवतः इरानको भूमिगत आणविक स्थल फोर्डोमा पुग्न सक्छ । फोर्डो आणविक केन्द्र पहाडभित्र अवस्थित छ । अमेरिकी सरकारका अनुसार जीबीयू–५७ एक ‘खतरनाक प्रवेश हतियार’ हो, जसमा गहिरो स्थान र बलियो बङ्करहरूसहित सुरुङहरूमा आक्रमण गर्ने क्षमता छ ।

यो ६ मिटर लामो हतियार विस्फोट हुनुअघि सतहबाट लगभग ६१ मिटर तल प्रवेश गर्न सक्षम मानिन्छ । यसमार्फत एकपछि अर्को धेरै बमहरू खसाल्न सकिन्छ, ताकि प्रत्येक विस्फोटको साथ बम गहिरो ड्रिल गर्न सकियोस् ।

यो बोइङ कम्पनीद्वारा बनाइएको हो र यसको कहिल्यै युद्धमा प्रयोग गरिएको छैन । यो हतियार अमेरिकाको न्यू मेक्सिको प्रान्तको व्हाइट स्यान्ड्स मिसाइल रेन्जमा परीक्षण गरिएको छ । यो म्यासिभ अर्डनेन्स एअर ब्लास्टभन्दा बढी शक्तिशाली हतियार हो । म्यासिभ अर्डनेन्स एअर ब्लास्ट ९ हजार ८०० किलोग्राम तौल भएको हतियार हो, जसलाई ‘मदर अफ अल बम’ भनेर चिनिन्छ । २०१७ मा अफगानिस्तानमा भएको युद्धको समयमा यसको प्रयोग गरिएको थियो ।

ट्रम्पले आक्रमणको बारेमा के भने ?

ट्रम्पले आफ्नो सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म ट्रुथ सोशलमार्फत इरानमा आक्रमण गरेको जानकारी दिएका छन् । उनले लेखेका छन्, ‘हामीले फोर्डो, नातान्ज र इस्फहानसहित इरानका तीन आणविक अड्डाहरूमा सफलतापूर्वक आक्रमण गरेका छौँ । सबै विमानहरू इरानको हवाई क्षेत्र बाहिर छन् । सबै बम फोर्डोमा खसालिएका छन् र सबै विमानहरू सुरक्षित रूपमा अमेरिका फर्किरहेका छन् । हाम्रा महान् अमेरिकी योद्धाहरूलाई बधाई छ । संसारमा यस्तो गर्न सक्ने अरू कुनै सेना छैन । अब शान्तिको समय आएको छ ।’

रोयटर्स समाचार एजेन्सीका अनुसार एक इजरायली अधिकारीले इरानको आणविक स्थलहरूमा आक्रमणमा इजरायलले अमेरिकासँग ‘पूर्ण समन्वय’ कायम राखेको बताएका छन् ।

इरानले के भन्यो ?

इरानले आणविक स्थलहरू ‘पहिले नै खाली’ गरिसकेको दाबी गरेको छ । ट्रम्पले भनेको कुरा सत्य हो भने पनि इरानलाई यस विस्फोटबाट धेरै ठूलो क्षति भने नभएको हुन सक्छ, किनभने सामग्रीहरू पहिले नै हटाइएका थिए । तस्निम समाचार एजेन्सीका अनुसार कोम प्रान्तका सङ्कट व्यवस्थापन प्रवक्ता मोर्तेजा हेयदारीले फोर्डो आणविक केन्द्रको क्षेत्रको एक भाग हवाई आक्रमणमा परेको बताएका छन् ।

इरानले अब के गर्ला ?

अब इरान र इजरायलबीचको सम्बन्धमा ठूलो मोड आएको छ । यसले अमेरिकी सुरक्षामा पनि ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ । यस क्षेत्रमा लगभग ४० हजार अमेरिकी सैनिक तैनाथ छन् । उनीहरू सबै अब पूर्ण सतर्कतामा रहने छन् ।

शनिबार यमनमा इरान–समर्थित हुथी विद्रोहीहरूले यदि अमेरिकाले इरानमा सैन्य कारबाही गर्‍यो भने उनीहरूले लालसागरमा अमेरिकी जहाजहरूमाथि फेरि आक्रमण गर्ने धम्की दिएका छन् ।

अब इरानले अमेरिका र यस क्षेत्रमा अवस्थित सैन्य अड्डाहरूविरुद्ध बदला लिन सक्छ र अवश्य पनि इरानले इजरायललाई कसरी प्रतिक्रिया दिनेछ भन्ने डर कायमै छ ।