आफ्नो उत्तराधिकारी चयन बारे दलाई लामाले के भने ?

काठमाडौं । तिब्बती बौद्ध आध्यात्मिक नेता दलाई लामाले उनको मृत्यु पछि पनि धार्मिक नेता छनौट गर्ने परम्परा जारी रहने बताएका छन् ।

बुधबार आफ्नो भिडियो सन्देशमा लामाले पहिलो पटक आफ्नो उत्तराधिकारी छनौट गर्ने परम्परा जारी रहने बताएका हुन् ।

उनले उनको पुनर्जन्म पत्ता लगाउने र पहिचान गर्ने प्रक्रिया पूर्ण रूपमा गादेन फोड्राङ फाउन्डेसन अन्तर्गत हुने र यस विषयमा अरू कसैलाई हस्तक्षेप गर्ने अधिकार नभएको स्पष्ट गरेका छन् ।

दलाई लामालाई तिब्बतका संरक्षक संत अवलोकितेश्वर वा चेनरेजिगको जीवित अवतार मानिन्छ । दलाई लामाको भूमिका प्राचीन छ र १५औं शताब्दीदेखि १४ दलाई लामाहरू छन् ।

मार्चमा प्रकाशित आफ्नो पुस्तक भ्वाइस फर द भ्वाइसलेसमा दलाई लामाले उत्तराधिकारी चीन बाहिर जन्मने सम्भावना पनि रहेको बताएका थिए ।

दलाई लामाको मृत्यु पछि, उनको पुनर्जन्म हुन्छ र धार्मिक नेताले त्यो बच्चा खोज्ने परम्परा रहेको छ ।

यसैबीच केन्द्रीय तिब्बती प्रशासनका नेता पेन्पा छिरिङले दलाई लामाको उत्तराधिकारको मुद्दालाई चीनले राजनीतिकरण गरेको आरोप लगाएका छन् । पेन्पा छिरिङले बुधबार हिमाचल प्रदेशको धर्मशालामा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा तिब्बतको बौद्ध धार्मिक नेता छनौट गर्ने एउटा विशिष्ट प्रक्रिया रहेको र भविष्यमा पनि यसलाई पालना गरिने बताए । उनले भने- ‘हामी चीनले यो मुद्दालाई राजनीतिक लाभका लागि प्रयोग गर्ने प्रयासको निन्दा गर्छौं र हामी यसलाई कहिल्यै स्वीकार गर्ने छैनौं ।’

चिनियाँ अधिकारीहरूसँगको कुनै पनि सम्पर्कको बारेमा सोध्दा उनले भने- ‘यस समयमा, यदि तपाईंले चिनियाँ सरकारले तिब्बतमा लागू गरेका नीति र कार्यक्रमहरू हेर्नुभयो भने, ती सबै तिब्बती जनताको पहिचानलाई नष्ट गर्ने उद्देश्यले छन् । सी जिनपिङको सरकारले तिब्बती भाषा र तिब्बती धर्मलाई लक्षित गरिरहेको छ, जुन तिब्बती पहिचानको आधार हो केन्द्रीय तिब्बती प्रशासनका नेता पेन्पा छिरिङले दलाई लामाको उत्तराधिकारको मुद्दालाई चीनले राजनीतिकरण गरेको आरोप लगाएका छन्।

पेन्पा छिरिङले बुधबार हिमाचल प्रदेशको धर्मशालामा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा यो आरोप लगाएका हुन्। उनले तिब्बतको बौद्ध धार्मिक नेता छनौट गर्ने एउटा विशिष्ट प्रक्रिया रहेको र भविष्यमा पनि यसलाई पालना गरिने बताए । उनले भने- ‘हामी चीनले यो मुद्दालाई राजनीतिक लाभका लागि प्रयोग गर्ने प्रयासको निन्दा गर्छौं र हामी यसलाई कहिल्यै स्वीकार गर्ने छैनौं ।’

चिनियाँ अधिकारीहरूसँगको कुनै पनि सम्पर्कको बारेमा सोध्दा उनले भने, “…यस समयमा, यदि तपाईंले चिनियाँ सरकारले तिब्बतमा लागू गरेका नीति र कार्यक्रमहरू हेर्नुभयो भने, ती सबै तिब्बती जनताको पहिचानलाई नष्ट गर्ने उद्देश्यले छन् । सी जिनपिङको सरकारले तिब्बती भाषा र तिब्बती धर्मलाई लक्षित गरिरहेको छ, जुन तिब्बती पहिचानको आधार हो ।’