चीनले उन्नत अर्धचालक चिपको प्रोटोटाइप बनाएको दाबि

काठमाडौँ । चीनले उन्नत अर्धचालक प्रविधितर्फ ठूलो कदम चालेको छ । अत्यन्त गोप्य परियोजनाको एक भागको रूपमा, शेन्जेनको उच्च-सुरक्षा प्रयोगशालामा चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले उन्नत अर्धचालक चिपहरू उत्पादन गर्न सक्षम मानिने मेसिनको प्रोटोटाइप विकास गरेका छन् ।

रिपोर्ट अनुसार, यो प्रोटोटाइप २०२५ को सुरुमा सम्पन्न भएको थियो र हाल परीक्षण भइरहेको छ । सम्पूर्ण कारखानाको भुइँमा फैलिएको यो मेसिन पूर्व एएसएमएल इन्जिनियरहरूको टोलीले विकास गरेको हो ।

रिपोर्ट अनुसार, टोलीले डच कम्पनी एसएसएमएलको एक्स्ट्रिम अल्ट्राभायोलेट लिथोग्राफी (इयुभी) मेसिनहरूलाई रिभर्स-इन्जिनियरिङ गरेर यो प्रोटोटाइप सिर्जना गरेको हो ।

इयूभी प्रविधिले मानव कपाल भन्दा हजारौं गुणा पातलो चिप्समा अत्यन्तै राम्रो सर्किटहरू सिर्जना गर्दछ । अहिलेसम्म, यो प्रविधि पश्चिमी देशहरूमा मात्र उपलब्ध थियो । यो चिनियाँ प्रोटोटाइप इयूभी प्रकाश उत्पादन गर्न सक्षम छ, तर अहिलेसम्म पूर्ण रूपमा कार्यात्मक चिपहरू उत्पादन गरेको छैन ।

यो परियोजना राष्ट्रपति सी जिनपिङको अर्धचालक आत्मनिर्भरता योजनाको अंश हो, जुन लगभग छ वर्ष पहिले सुरु भएको थियो । यो गोप्य परियोजनालाई चीनको ‘म्यानहट्टन परियोजना’ पनि भनिएको छ ।

हाल, अमेरिकाले उन्नत चिप्स आपूर्ति गरेर चीनको प्रविधि र सैन्य शक्तिलाई नियन्त्रण गरिरहेको छ । यदि चीनले आफैंले उत्पादन गर्छ भने, अमेरिकाको ‘प्रविधि शीतयुद्ध’ रणनीति कमजोर हुनेछ । चीनको सैन्य (मिसाइल, ड्रोन, एआई हतियार) उल्लेखनीय रूपमा बलियो हुन सक्छ, जसले ताइवान वा दक्षिण चीन सागर जस्ता क्षेत्रहरूमा तनाव बढाउन सक्छ ।

इयूभी अर्धचालक चिप्स निर्माणको लागि सबैभन्दा उन्नत मेसिन हो, जुन विश्वको सबैभन्दा सानो र सबैभन्दा शक्तिशाली चिप्स ९जस्तै ७ एनएम, ५एनएम, र ३ एनएम० सिर्जना गर्न प्रयोग गरिन्छ । यी चिप्सले स्मार्टफोन, कम्प्युटर, एआई प्रणाली र सैन्य हतियारहरूलाई शक्ति दिन्छ ।

यसले चरम पराबैंगनी प्रकाश प्रयोग गर्दछ, जसको धेरै छोटो तरंगदैर्ध्य (१३.५ न्यानोमिटर) हुन्छ । यो प्रकाशले सिलिकन वेफरहरूमा अत्यन्तै राम्रो सर्किट ढाँचाहरू सिर्जना गर्दछ ।

एएसएमएल संसारको एक मात्र कम्पनी हो जसले इयुभी मेसिनहरू उत्पादन गर्दछ, जसको लागत लगभग २५० मिलियन डलर छ । २०१८ देखि, संयुक्त राज्य अमेरिकाले नेदरल्याण्ड्सलाई चीनलाई यी मेसिनहरू बेच्न बन्द गर्न दबाब दिदै आएको छ ।

रिपोर्टले परियोजनाको गोपनीयता अत्यन्तै कडा भएको दाबी गरेको छ । संलग्न इन्जिनियरहरूलाई नक्कली नाम भएका परिचयपत्रहरू दिइएको र उपनाम प्रयोग गरेर आफ्नो पहिचान गराएको थियो ।