चीनमाथि आक्रमण बने ट्रम्प, सय प्रतिशत कर लगाउने घोषणा

काठमाडौँ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले चीनमाथि सय प्रतिशत कर लगाउने घोषणा गरेका छन् । ट्रम्पले नयाँ करहरू नोभेम्बर १ देखि लागू हुनेछन् ।

चीनबाट अमेरिका आउने सामानहरूमा पहिले नै ३० प्रतिशत कर लगाइएको छ, जसले गर्दा चीनमाथिको कुल कर १३० प्रतिशत पुग्ने भएको छ ।

ट्रम्पले नोभेम्बर १ देखि सबै महत्वपूर्ण सफ्टवेयर निर्यातमा नियन्त्रण गर्न पनि आह्वान गरेका छन् ।

चीनले अक्टोबर ९ मा दुर्लभ पृथ्वी सामग्रीहरूमा निर्यात प्रतिबन्धलाई थप कडा बनाएको थियो, जसको प्रतिक्रियामा ट्रम्पले नयाँ कर घोषणा गरेको बताएका छन् ।

यी नियमहरू अन्तर्गत, चिनियाँ खनिज वा प्रविधि प्रयोग गर्ने विदेशी कम्पनीहरूले इजाजतपत्र प्राप्त गर्न आवश्यक हुनेछ । चीनले विदेशी सेनासँग सम्बद्ध कम्पनीहरूलाई यस्तो इजाजतपत्र नदिने पनि बताएको छ । ट्रम्पले भनेका छन्– ’ यसले विश्वको लगभग हरेक देशको लागि कठिनाइ सिर्जना गर्नेछ ।’

चीनसँग विश्वको १७ दुर्लभ पृथ्वी सामग्रीहरू छन्, जुन यसले विश्वमा निर्यात गर्दछ । यी इलेक्ट्रोनिक सामानहरू, सवारी साधनहरू र रक्षा क्षेत्रमा प्रयोग गरिन्छ । चीनले पहिले नै सात दुर्लभ खनिजहरू नियन्त्रण गरिसकेको थियो, तर अक्टोबर ९ मा, थप पाँच (होल्मियम, एर्बियम, थुलियम, युरोपियम, र यटरबियम) थपियो ।

यसको अर्थ चीनले अब १७ दुर्लभ खनिजहरू मध्ये १२ नियन्त्रण गर्दछ । तिनीहरूलाई प्रयोग गर्नु अघि चीनबाट निर्यात इजाजतपत्र आवश्यक पर्नेछ । यो कदमले अमेरिका र यसका सहयोगीहरूको सुरक्षा र उद्योगलाई असर गर्न सक्छ, किनकि चीनले विश्वको दुर्लभ खनिज आपूर्तिको ७० प्रतिशत र यसको प्रशोधनको ९० प्रतिशत नियन्त्रण गर्दछ ।

ट्रम्पले भनेका छन्– ’चीनले विश्वलाई धेरै आक्रामक पत्र पठाएको छ । यसले नोभेम्बर १, २०२५ देखि सुरु हुने गरी, तिनीहरूले लगभग हरेक उत्पादनमा व्यापक नियन्त्रण लागू गर्नेछन् । यसमा चीनमा उत्पादित उत्पादनहरू मात्र होइन, तर चीनमा उत्पादित नभएका केही सामानहरू पनि समावेश छन् । यो निर्णय सबै देशहरूमा लागू हुनेछ ।’

ट्रम्पले चीनले यो योजना वर्षौं पहिले तयार गरेको बताउदै भने– ’चीनले यस्तो कदम चालेको विश्वास गर्न गाह्रो छ, तर तिनीहरूले गरे । बाँकी इतिहासले बताउनेछ । यो घटनाले विश्वव्यापी व्यापारमा बाधा पुर्‍याउन सक्छ, किनकि चीन विश्वको सबैभन्दा ठूलो निर्यातकर्ता हो ।’

ट्रम्पले चीनको घोषणा पछि, धेरै देशहरूले अमेरिकासँग सम्पर्क गरेको बताउदै एपेकमा सी जिनपिङसँग भेट्नुको कुनै कारण नभएको बताएका छन् ।

ट्रम्पले आफ्ना धम्कीहरू कसरी कार्यान्वयन गर्नेछन् र चीनले कसरी प्रतिक्रिया दिनेछ भन्ने कुरा अझै स्पष्ट नभए पनि, ट्रम्पले मिडिया अन्तक्र्रियाको क्रममा उनले अहिलेको लागि चीनसँगका बैठक रद्द भने गरेका छैनन् ।