धमाधम कर्मचारी हटाउदै विश्वका ठूला प्राविधिक कम्पनी

काठमाडौँ । विश्वका ठूला प्राविधिक कम्पनीहरूले २०२५ मा ठूलो मात्रामा कर्मचारी कटौती गर्ने योजना बनाइरहेका छन् । वेबसाइट लेअफस डट एफवाईइका अनुसार, यस वर्ष अहिलेसम्म २१८ कम्पनीहरूले एक लाख १२ हजारभन्दा बढी कर्मचारीहरूलाई निकालेका छन् ।

टिसीएस, माइक्रोसफ्ट र अमेजन जस्ता प्रमुख प्राविधिक कम्पनीहरूले कर्मचारी कटौतीमा अग्रणी भूमिका खेलिरहेका छन् । कम्पनीहरूले यी कर्मचारी कटौती एआई प्रविधि, सुस्त अर्थतन्त्र र लागत कटौतीबाट प्रेरित भएको बताएका छन् । त्यस्तै इन्टेल, माइक्रोसफ्ट र अमेजनले सबैभन्दा धेरै कर्मचारी कटौती गरेका छन् ।

चिपमेकर इन्टेलले आफ्नो विश्वव्यापी कार्यबल लगभग २२ प्रतिशतले घटाउने निर्णय गरेको छ, जसको परिणामस्वरूप लगभग २४ हजार जागिर गुम्नेछ । अमेरिका, जर्मनी, कोस्टा रिका र पोल्याण्ड सबैभन्दा बढी प्रभावित हुनेछन् । पीसीको माग घट्दै गएको र एआई दौडमा पछाडि परेको कारण कम्पनीले यो कदम चालेको हो ।

भारतको सबैभन्दा ठूलो आइटी कम्पनी, टाटा कन्सल्टेन्सी सर्भिसेज (टिसीएस) ले सेप्टेम्बर २०२५ सम्ममा १९ हजार ७५५ कर्मचारी हटाउने घोषणा गरेको छ, जुन अहिलेसम्मकै सबैभन्दा ठूलो हो । कम्पनीले स्वचालन र एआईमा ध्यान केन्द्रित गर्ने कारणले गर्दा मध्यम र वरिष्ठ स्तरका पदहरू हटाइँदै गरेको बताएको छ । टिसीएसको कर्मचारी संख्या अब ६ लाखभन्दा कम भएको छ ।

त्यस्तै विश्वको सबैभन्दा ठूलो ई–कमर्स कम्पनी, अमेजनले १४,००० कर्पोरेट कर्मचारी हटाउने घोषणा गरेको छ, जुन कम्पनीको इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो कटौती मध्ये एक हो । सीईओ एन्डी ज्यासीले कम्पनी विश्वको सबैभन्दा ठूलो स्टार्टअप जस्तै सञ्चालित भइरहेको छ, जसले गर्दा व्यवस्थापन तहहरू घट्दै गएको बताएका छन् । मिडिया रिपोर्टहरूका अनुसार, यी कटौतीहरू ३० हजारसम्म पुग्न सक्ने बताइएको छ ।

त्यसैगरी माइक्रोसफ्टले यस वर्ष ९ हजार कर्मचारी हटाउने, जुन यसको कुल कार्यबलको ४ प्रतिशत हो । यो कदम एआइ र क्लाउड लगानी बढाउनको लागि लिइएको हो । कम्पनीका अनुसार, नयाँ प्राविधिक प्रवृत्तिहरूमा लगानी गर्न आवश्यक छ, त्यसैले केही विभागहरूमा कटौती आवश्यक छ ।

त्यस्तै गुगलले आफ्नो क्लाउड र एन्ड्रोइड टोलीहरूबाट सयौं कर्मचारीहरूलाई हटाएको छ । मेटा (फेसबुक) ले आफ्नो एआई टोलीबाट ६०० जनालाई हटायो, मेटाले साना टोलीहरूलाई थप जिम्मेवारी सुम्पने बताएको छ । त्यस्तै सेल्सफोर्सले ४ हजार जनालाई हटाएको छ किनभने यसको एआई प्रणालीले अब आधा भन्दा बढी ग्राहक च्याटहरू ह्यान्डल गरिरहेको बताएको छ ।

त्यस्तै डेलिभरी कम्पनी युपीएसले एक समयमा ४८ हजार कर्मचारीहरूलाई हटाएको छ । यसमा ३४ हजार सञ्चालन र १४ हजार व्यवस्थापन भूमिकाहरू समावेश छन् । कम्पनीले अमेरिकामा ९३ सुविधाहरू बन्द गर्यो र अब ४०० एकाइहरू स्वचालित गर्ने योजना बनाएको छ ।

कर्मचारी कटौती गर्ने अन्य कम्पनीहरूमा एक्सेन्चरले ११ हजार भन्दा कर्मचारी हटाएको छ र कम्पनी एआई–केन्द्रित मोडेलमा सर्दैछ । त्यस्तै सिस्कोले कम्पनी हार्डवेयरबाट सफ्टवेयर सेवाहरूमा सर्दै गर्दा ४ हजार २५० कर्मचारी कटौती गरेको जनाएको छ । त्यस्तै फोर्डले विद्युतीय सवारी साधनमा ध्यान केन्द्रित गर्न १३ हजार कर्मचारी हटाएको छ । पीडब्लुसीले विश्वव्यापी रूपमा ५ हजार ६०० कर्मचारीहरूलाई निकालेको छ, जसमध्ये धेरैजसो यसको लेखा परीक्षण र कर विभागका थिए । त्यस्तै प्यारामाउन्टले स्ट्रिमिङ सेवाहरूमा घाटाको कारण २ हजार कर्मचारी निकालेको छ ।