विश्वव्यापी अन्न उत्पादन रेकर्ड स्तरमा वृद्धि हुने अपेक्षा

काठमाडौं । संकटसँग जुधिरहेको विश्वमा किसानहरूले चुपचाप काम गरिरहेका छन् ।

फलस्वरूप, यस वर्ष विश्वव्यापी अन्न उत्पादन रेकर्ड स्तरमा पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ । कुल उत्पादन ४.४ प्रतिशतले बढेर २.९९ अर्ब टन पुग्ने अनुमान गरिएको छ, जुन अहिलेसम्मकै उच्च स्तर हो । यो वृद्धि यस्तो समयमा भइरहेको छ, जब विश्वका धेरै भागहरू खाद्य मुद्रास्फीति, जलवायु संकट र आपूर्ति अवरोधहरूसँग जुधिरहेका छन् ।

विज्ञहरू विश्वास गर्छन्, राम्रो मौसम, उन्नत कृषि प्रविधि र निर्यात प्रतिबन्धहरू सहज बनाउनाले यो सकारात्मक प्रवृत्ति सम्भव भएको छ । संयुक्त राष्ट्र संघको खाद्य तथा कृषि संगठन (एफएओ) को पछिल्लो प्रतिवेदन अनुसार, तीनै प्रमुख अन्नः मकै, गहुँ र चामलको उत्पादनमा उल्लेखनीय वृद्धि हुने अपेक्षा गरिएको छ ।

मकैमा सबैभन्दा ठूलो वृद्धि हुने अपेक्षा गरिएको छ, जबकि चामल, वृद्धि दर अपेक्षाकृत कम हुनेछ, इतिहासको उच्चतम स्तरमा पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ । जौ जस्ता अन्य अन्नहरूको उत्पादन पनि बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ ।

२०२५ को अन्त्यसम्ममा विश्वव्यापी अन्न भण्डार ५.७ प्रतिशतले बढेर ९१ करोड ६० लाख टन रेकर्ड स्तरमा पुग्ने अनुमान गरिएको छ । यो २०१७-१८ पछिको उच्चतम स्तर हुनेछ । यसको अर्थ २०२५-२६ मा, विश्वसँग उपभोगको लागि आवश्यक पर्ने लगभग ३१.१ प्रतिशत अन्न भण्डार पहिले नै हुनेछ । यो अनुपात जति उच्च हुन्छ, खडेरी, बाढी, युद्ध, वा निर्यात प्रतिबन्ध जस्ता अचानक विपत्तिको अवस्थामा पनि खाद्य संकट हुने सम्भावना त्यति नै कम हुन्छ ।

२०२५ मा चरम मौसमी घटनाहरूको बावजुद, धेरै देशहरूले जलवायु-लचिलो कृषि प्रविधि र सुधारिएको बीउको व्यापक प्रयोग सुरु गरेको कारणले रेकर्ड विश्वव्यापी अन्न उत्पादन सम्भव भएको बताइएको छ । युद्धको बावजुद रूसले आफ्नो दक्षिणी क्षेत्रहरूमा स्थिर उत्पादन कायम राख्न सफल भएको छ । यसले आधुनिक सिँचाइ प्रणाली र उपग्रह-आधारित बाली अनुगमन प्रविधि मार्फत उत्पादन बढाइरहेको छ । संयुक्त राज्य अमेरिकामा, कृत्रिम बुद्धिमत्ता-आधारित कृषि पूर्वानुमान प्रणाली र जलवायु-सहनशील बालीहरूको प्रयोगले स्थिर उत्पादन कायम राख्न मद्दत गर्‍यो ।

संयुक्त राष्ट्रसंघ सम्बद्ध संस्था एएमआईएसको नयाँ बजार मनिटर प्रतिवेदनले विश्वका धेरै प्रमुख अन्न उत्पादक देशहरूले अब निर्यात प्रतिबन्धहरू खुकुलो पार्दै गएको बताएको छ । अर्जेन्टिना, भारत र रूस, जसले २०२४ र २०२५ बीच कडा खाद्य निर्यात प्रतिबन्धहरू लगाएका थिए, बिस्तारै यी प्रतिबन्धहरू खुकुलो पार्दैछन् । यसले विश्वव्यापी आपूर्ति शृङ्खलामा राहत प्रदान गर्ने र खाद्य मूल्यहरू स्थिर बनाउने अपेक्षा गरिएको छ । आर्थिक र मानवीय दुवै दृष्टिकोणबाट, २०२५ लाई खाद्य स्थिरताको वर्ष भन्न सकिन्छ । राम्रो बाली, पूर्ण भण्डार र कम व्यापार अवरोधहरूले किसानहरूको लागि राम्रो मूल्य सुनिश्चित गर्नेछ ।